Skip to content

Archief 2016

Is het storend wanneer je aan een boek begint en vooraf al weet dat het karakter van de protagonist is gebaseerd op de Amsterdamse burgemeester Eberhard Edzard van der Laan? Geenszins, is mijn ervaring. Sterker: de gebaren van Robert Walter, diens rook- en drinkgedrag, alles komt je bekend voor en je gaat er eens lekker voor zitten. En dan die vrouw van Robert: Sylvia. Herkennen we daarin niet Amalia Rodriguez, de Spaanse vrouw van Herman Koch? Dat maakt het allemaal nog spannender: de vrouw van Herman Koch die een zielsgelukkige relatie heeft met Eberhard van der Laan. Waarom heeft De Telegraaf daar nog niet over geschreven?

kochHerman Koch – De greppel € 21,99

De greppel is een whodunnit (if anybody did anything at all): Tijdens een receptie ziet Robert vanuit zijn ooghoek Sylvia haar hoofd in de nek gooien en aanstekelijk lachen tegen de saaie wethouder Van Hoogstraten. Die dwarsknuppel is slechts in windmolens geïnteresseerd. Het begint hem te irriteren zoals die twee het daar gezellig met elkaar hebben, terwijl hij slechts zijn burgerlijke plicht vervult als gastheer van een stadse borrel. En maar lullen, loze woorden tegen mensen wie het geen reet interesseert wat hij zegt. Ze horen hem toch niet, want alleen ‘praten’ met de burgemeester is al genoeg. Als hij zich uiteindelijk bij zijn vrouw voegt, maakt Van Hoogstraten zich verdacht snel uit de voeten, maar niet na nog even veelbetekenend zijn hand op de arm van Sylvia te hebben gelegd. Samen met zijn Spaanse schone ontvlucht Robert via een achterdeur de receptie. Onderweg naar huis bezoeken zij nog een horecagelegenheid. De burgemeester probeert de uiterlijke signalen van zijn vrouw, de trekjes waarmee ze haar overspel kan verraden, te ontdekken.
Wat een tobberd, die Robert. Je ziet helemaal binnenvetter Van der Laan voor je. Huppakee, weer een half flesje wijn voordat een vergadering begint, nog een laatste sigaretje (voor hun achttienjarige dochter Diana houdt Robert verborgen dat hij rookt). En juist als hij zich voorbereidt op een belangrijk debat, komt ook nog eens zijn vierennegentigjarige vader onverwacht op bezoek in de Stopera. De oude man kondigt aan dat hij en zijn vrouw (moeder van RW) hebben besloten binnenkort hun leven te beëindigen. Twee kerngezonde mensen… “We willen je er niet mee overvallen.”
“Heb ik weer.” Je hoort het Robert denken. Ondertussen blijft hij maar spoken zien, zoekt hij bevestiging voor zijn vermoeden dat Sylvia vreemd gaat met die verdomde Van Hoogstraten. Wie zoekt die vindt, zo ook Robert. Maar of dat de realiteit weerspiegelt? En hoe komt het nu dat pa-lief nog geen jaar later in een Ferrarirode open sportwagen rijdt en moederlief is heengegaan?
De greppel is een heerlijk verhaal, niet te vergelijken met de voorgaande roman Geachte heer M.. Toch was het nog beter geweest als Robert Walter niet zo was blijven malen met betrekking tot (vermeend?) overspel. Na zo’n 130 pagina’s weten we het wel. Juist daarna pakte het verhaal me bij mijn lurven. Van een thriller is geen sprake, en dat is maar goed ook!

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, december 2016

Bas Heijne – Onbehagen € 10.00

Basis CMYKOp uitnodiging van de initiatiefnemers van Nieuw Licht, een filosofische pamfletreeks waarin de eeuwenoude denktraditie wordt gecombineerd met het nieuwe denken van deze tijd, schreef Bas Heijne Onbehagen. Het essay gaat uit van Freuds Das Unbehagen in der Kultur (1930). Daarin stelt Freud dat binnen ons ‘psychisch gebeuren’ twee krachten actief zijn: het lustprincipe en het realiteitsprincipe. Die twee zouden met elkaar in evenwicht (moeten) zijn.
Heijne schetst hoe na WO-II met name het realiteitsprincipe opgang deed. Weg met het populisme van het dominante lustprincipe, het ‘ieder voor zich, God voor ons allen’. Dat uitte zich onder andere in het humanisme. Nooit meer oorlog, gelijkheid van geslachten, van rassen, van gelaatskleur. Gelijke kansen voor iedereen. Samen sterk, een verenigd Europa en nooit meer oorlog. Ligt het aan de vertwittering van de laatste decennia dat inmiddels het realiteitsprincipe grotendeels overboord is gegooid en weer massaal voor het lustprincipe wordt gekozen? Bas Heijne legt uit hoe het zover heeft kunnen komen. De mens is van nature geneigd zich in een overzichtelijke groep terug te trekken. Dat is zijn referentiekader, de groep waartoe hij behoort. Globalisering is daarmee in tegenspraak. In eerste instantie wordt ‘de wijde wereld’ omarmt, maar uiteindelijk zoekt eenieder een veilig heenkomen in een overzichtelijk milieu waarin eenvoudig te begrijpen boodschappen worden verspreid die je ook nog eens het idee geven van zelfbeschikking. Of de boodschappen feitelijk juist zijn, doet nauwelijks terzake. Zolang je je maar veilig voelt, terug kunt kruipen in het stamhuis van je eigen groep, ben je tevreden. En wee het gebeente van hen die jouw groep andere boodschappen zenden dan die jij wilt vernemen. Dat de technologie daarbij een handje helpt is natuurlijk mooi meegenomen. Of niet…
Juist in deze verwarrende tijden is Onbehagen een boekje dat eenieder zou moeten lezen. Nieuw Licht belooft meerdere essays in deze reeks. Hopelijk zetten die ons evenveel aan het denken als dit heldere pamflet.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, december 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

victusAlbert Sánchez Piñol – VICTUS – De man die de wereld ging ontdekken €24,99

Martí Zuviría, Catalaans ingenieur, raakt gewond bij de belegering van zijn geboorteplaats Barcelona. Het schroot van een kanon slaat de linker helft van zijn gezicht weg, dat hij bedekt met een half masker. Als de ‘Bourbonners’ in 1714 Barcelona hebben veroverd, vlucht Zuviría. Per schip probeert hij naar Wenen te ontkomen, de stad die een hoop Catalaanse ballingen herbergt. In plaats van naar Wenen vaart het schip naar Amerika (South Carolina). Daar wordt hij opgenomen door de Yama-indianen. Hij stelt hun zijn kennis van belegeringen ter beschikking, wat uiteindelijk niet tot hun redding zal leiden. Daarna keert Martí terug naar Catalonië.
In Catalonië, het is inmiddels 1719, is de strijd uitgebroken tussen de Fransen en de Spanjaarden. Opnieuw laat Zuviría zich strikken aan de strijd deel te nemen. Ten slotte zal Catalonië haar rechten terugkrijgen als de Spanjaarden worden verslagen. Maar als de belofte ingelost dient te worden, wordt Martí verraden.
Uiteindelijk belandt onze Catalaanse held op een schip dat vaart onder leiding van James Cook. Weer heeft hij zich onder valse voorwendselen laten overhalen zijn kennis van belegeringen ter beschikking te stellen. Zo belandt hij uiteindelijk in Australië.
VICTUS is een ouderwets heldenepos, in ieder geval in de ogen van Martí Zuviría. Via zijn vertellingen passeren allerlei gebeurtenissen uit het Catalonië van de achttiende eeuw de revue. Het is een heerlijk boek, een ouderwets ‘lees’boek in de beste traditie geschreven.

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, december 2016

BaltischezielenOp 3 december bezocht Jan Brokken boekhandel De Omslag. Hij nam plaats aan een klein tafeltje bij de ingang en signeerde met een fineliner boeken voor mensen die tot uit Delden waren gekomen. Ieder had zijn praatje, waar Jan alle tijd voor nam. Zo vertelde ik hem dat ik voor mijn werk in het verleden regelmatig naar Hel
sinki moest, en bezocht ik privé de stad Tallinn (Estland), aan de overkant van de Finse Golf. Ik vroeg Jan of hij mijn favoriete eetcafé daar kende, Hell Hunt, (de vrolijke wolf), Pikk 39. Ook hij had daar gegeten en gedronken. Bij ons beiden kwamen warme herinneringen boven.
Na mijn bezoek aan De Omslag ben ik Baltische zielen gaan herlezen. Wat is dat toch een prachtig boek! Het verhaalt van de geschiedenis der Baltische staten, Estland, Letland en Litouwen, aan de hand van persoonlijke verhalen. Vooral van Joodse bewoners. Dichters, prozaïsten, rebellen. Edellieden en beeldhouwers. Componisten. Na lezing heb ik een cd te gekocht van de Estse componist Arvo Pärt. Brokken schrijft dermate inlevend over diens muziek dat ik daar niet omheen kon. De verademing als je Pärt hoort. Meditatie in het kwadraat. Daarbij is werk van Satie een kakofonie.
Brokken schrijft zo meeslepend en toegankelijk als Mak, al heeft hij voor op die andere chroniqueur dat Jan nog meer in de ziel kruipt van de personen die hij portretteert. Via Baltische zielen leer je de drie kleine staten kennen, ook van hun mindere kant: de eeuwenlange Jodenhaat. Maar bovenal de menselijke maat, het kleine leed en het grote geluk dat in de details schuilt. Baltische zielen is een heerlijke reis naar drie landjes die het waard zijn ontdekt te worden.

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, december 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Opmaak 1Katja Petrowskaja – Misschien Esther

Dit genre literatuur spreekt me zelden aan: mensen die op zoek gaan naar hun roots en ons, lezers, daarmee vermoeien. Misschien Esther is voor mij de uitzondering die de regel bevestigt.
De joodse familie Petrowskaja (en alle andere achternamen die daaraan gelinkt zijn, al dan niet door naamswijzigingen in de geschiedenis) bestond aan het begin van de vorige eeuw vooral uit docenten. De in 1870 in Wenen geboren Ozjel Krzewin richt in Warschau een school voor doofstomme kinderen op. Verbluffende resultaten werden er bereikt. Ten gevolge van oorlogsdreiging verkast de school naar Kiew. Daar zet (oma) Rosa het instituut van haar vader voort. Van heinde en verre worden doofstomme kinderen naar Kiev gebracht. Binnen enkele jaren praten zij als de gemiddelde burger. Het succes van het doofstommeninstituut loopt als een rode draad door het boek. Waarom keerden de Sovjets zich dan langzaam maar zeker tegen de beheerders? Wat gebeurde er toen de Duitsers tijdens WO II die oostelijke regio’s bezetten? Heette de betovergrootmoeder, die wankelend twee Duitse soldaten nadert na het bevel dat alle joden zich moeten melden, en vervolgens met één schot voorgoed het zwijgen wordt opgelegd, Esther? Misschien Esther?
Misschien Esther is een boeiende reis waarin de vlucht van een familie voor de loop van de geschiedenis centraal staat. Petrowskaja spoort familieleden uit het verleden op, vertelt hun verhaal. Dat doet zij op bijna afstandelijke wijze, haar (en onze) emotie wordt voor zover mogelijk gespaard. Dat is bijzonder knap, zeker als je leest welke gruwelen veel familieleden hebben ondergaan.
Katja Petrowskaja (Kiew, 1971) is een journaliste die woont en werkt in Berlijn. Misschien heeft u het interview gezien dat Adriaan van Dis op 10 maart met haar voerde in maart 2016 (DWDD; zie uitzendinggemist.nl). Terecht heeft zij de Ingeborg-Bachmannprijs ontvangen voor haar debuut. Deze prijs wordt beschouwd als een van de belangrijkste in het Duitse taalgebied. Voor hen die enigszins de Duitse taal beheersen: dit boek is zeer toegankelijk in de oorspronkelijke taal van uitgave.

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, december 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

 

CoverStromenvoorDef.inddRob Verschuren – Stromen die de zee niet vinden €16,50

Nooit heb ik in reïncarnatie geloofd, maar na lezing van deze verhalenbundel begin ik te twijfelen: is Slauerhoff herboren? Stromen die de zee niet vinden is een bundel met elf verhalen, gemiddeld een pagina of vijftien elk. Verhalen die zich afspelen in verschillende culturen, veel in Azië. Alle verhalen kenmerken zich door een zekere rusteloosheid, door een verlangen naar geborgenheid. Als dat laatste echter in beeld dreigt te komen, overwint de drang naar het onbekende.
Rob Verschuren (Malden, 1953) zwerft al zijn halve leven over de aardbol en woont tegenwoordig in Vietnam. Hij schrijft beeldend als geen ander; je ziet de kleuren, ruikt de geuren, hoort de lijsters in de waringin zingen. Melancholie kenmerkt alle verhalen, tussen de regels door en daarom zo krachtig. Daardoor lees je deze bundel als een roman: je kunt niet stoppen, liefst zou je de zinnen hardop lezen om het ritme van de taal te proeven.
Het is uitzonderlijk dat iemand op 63-jarige leeftijd debuteert. Was dat maar eerder gebeurd, dan hadden we veel meer van zijn werk kunnen genieten. Complimenten voor uitgeverij In de Knipscheer, dat zij deze parel heeft opgevist!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, november 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

paardenkrachtLars Mytting – Paardenkrachten €19,99

Lars Mytting (Noorwegen, 1968) heeft met Paardenkrachten een roman geschreven die met name liefhebbers van klassieke auto’s en autotechnici zal aanspreken. Maar ook al behoor je niet tot die categorieën, dan nog is dit boek een genot om te lezen.
Erik Fyksen rommelt als tiener op de sloperij van Werner Grundtvigt. Daar sleutelt hij ook aan zijn brommer. Buiten zijn liefde voor techniek, adoreert hij Tora, dochter van Werner. In een sloopauto, een oude Buick, hebben Tora en Erik gezoend met en gefrummeld aan elkaar, maar als Harald Jøtul in diens auto ten tonele verschijnt, valt het meisje voor die bink. Erik heeft het nakijken.
Jaren later neemt Erik een oude garage annex tankstation over, ANNOR, AUTO’S EN BENZINE. Het magazijn herbergt een schat aan originele onderdelen van de meest uiteenlopende merken tot wel vijftig jaar geleden. Fyksen renoveert het bedrijf tot haar grandeur uit de jaren zestig. Trots wenkt het gele Mobilbord met het rode steigerende Pegasus-paard de automobilisten. Gouden handen heeft hij, Erik, en iedereen uit het dorp (Annor) vertrouwt hun machinepark, van tractor tot sneeuwruimer, van klassieker tot nieuwe wagen, aan hem toe. Echter, de strijd met Jøtul blijft onderhuids sluimeren. Langzaam maar zeker verwerft de man meer macht in Annor. Op slinkse wijze weet hij de meeste dorpelingen te paaien. Als er geruchten gaan dat er een nieuwe weg aan de andere kant langs het dorp zal worden aangelegd, komt Eriks bestaan onder druk. Tot overmaat van ramp weet Jøtul van die situatie optimaal te profiteren.
Een verassend Sinterklaascadeau!

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, november 2016

Foer Hier ben ik schets 3.inddJonathan Safran Foer – Hier ben ik € 24,99

Eindelijk is er weer een nieuwe Foer! Het verhaal van Julia en Jacob Bloch, met hun kinderen Sam, Max en Benjy, raakt eenieder die een gezin heeft. En zeker mensen die zelf met een scheiding te maken krijgen (‘ik hou van je, maar wil je liefst zo snel mogelijk verlaten’; EW).
Julia is een succesvol architecte, ondanks dat zij haar droomhuis nog niet heeft kunnen realiseren. Jacob schrijft scripts voor tv-series, goed bekeken programma’s. Dan is er nog Isaac, de overgrootvader van Jacob die de nazikampen heeft overleefd. Irv, Jacob’s vader. De verwachtingen naar/van elkaar zijn schrijnend. Hoe ga je daarmee om?
Jacob zoekt vooral een beeld van zichzelf, het ideale plaatje. Wat moet hij doen, hoe moet hij zich gedragen ter bescherming van zijn familie, zijn huis, zijn (virtuele?) minnares, maar ook zijn vader?
In Hier ben ik is Jacob de hoofdpersoon, maar Foer gunt ons ook een blik in de hoofden van de anderen, continu. Suggestieve sms’jes met een collega van Jacob brengen de (verborgen) problemen tussen Julia en Jacob aan het licht en zijn de aanzet tot een scheiding. “Je durft niet eens uit te voeren wat je die vrouw sms’t,” verwijt Julia haar man. En Jacob weet niet zeker of ze gelijk heeft of niet. Wie ben ik? vraagt hij zich wanhopig af. Hun problemen proberen ze te verbergen voor de jongens. Ondertussen hebben zowel Julia als Jacob niet in de gaten dat de kinderen veel meer door hebben dan zij denken.
In de tijd dat dit verhaal speelt, wordt Israël getroffen door zware aardbevingen. De omringende Arabische landen vormen een kongsi en zien hun kans schoon de staat Israël te vernietigen (wat niet lukt). Tamir, een neef van Jacob die op dat moment in de VS verblijft met zoon Barak om een homestead te vinden, en binnen korte termijn naar de VS te emigreren, zit ineens gevangen: er zijn geen vluchten meer richting Israël. Dan komt de oproep van de Israëlische premier: Joden aller landen, mannen tussen 15 en 55, verenigt u en kom naar Israël om uw homeland te behoeden voor de ondergang. Zal Jacob afreizen? Lees het zelf.
Tot slot is er Argus, de hond van de familie. “He told the vet: ‘I’m ready.’” De laatste zin van het (Engelstalige, de versie die ik heb gelezen) boek. Argus krijgt een spuitje, een fatale injectie. Het is de verbeelding van het beeld dat Jacob van zichzelf heeft, en eindelijk kan loslaten.
Hier ben ik is een prachtige roman, waarop we veel te lang hebben moeten wachten. Allemachtig, wat is Safour weer goed!

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, oktober 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

dankbaarheidOliver Sacks – Dankbaarheid € 12,90

‘Ik heb van mensen gehouden en zij hebben van mij gehouden, ik heb veel gekregen en ik heb iets teruggegeven, ik heb gelezen, gereisd, nagedacht en geschreven. Ik heb in contact gestaan met de wereld en de bijzondere uitwisselingen ervaren tussen een schrijver en zijn lezers. Maar in de eerste plaats ben ik op deze prachtige planeet een bewust denkend wezen geweest, een denkend dier, en dat alleen al was een enorm voorrecht en avontuur.’ Aldus Oliver Sacks, ruim een half jaar voor zijn dood.
In Dankbaarheid zijn vier essays opgenomen, welke in eerste instantie in de New York Times zijn gepubliceerd:
Kwik, waarin hij vooruitblikt op zijn tachtigste verjaardag, als die hem nog wordt gegeven nu hij ongeneeslijk ziek is. Kwik (symbool Hg) heeft atoomnummer 80 in het Periodiek Systeem.
Mijn (eigen) leven, waarin hij zijn dankbaarheid en waardering voor het leven uit.
Mijn Periodiek Systeem, waarin hij de betekenis van het Periodiek Systeem der Elementen voor hem persoonlijk beschrijft (op iedere verjaardag kreeg hij de stof met atoomnummer van zijn jaardag, zelfs radioactief materiaal wanneer dat opportuun was).
Sabbath, het verhaal dat hij schreef twee weken voor zijn dood.
Dankbaarheid biedt exact wat de titel belooft: iemand die ten dode is opgeschreven, maar ten volle van het leven geniet tot het einde, die dankbaar is voor het leven dat hem gegeven is. Er gaat een grote rust en troost uit van deze vier essays. Oliver Sacks is op 30 augustus 2015 overleden.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, oktober 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

Basis CMYKJuli Zeh – Ons soort mensen

Gerhard Fliess is een onderzoeker zonder enige betekenis op de universiteit in Berlijn. Als hij de kans krijgt zich met zijn twintigjaar jongere vrouw Jule als vogelbeschermer in het Duitse dorpje Unterleuten te vestigen, grijpt hij deze met beide handen aan. Ook Linda en haar man Frederik verhuizen van Berlijn naar het dorpje. Linda’s grote droom is een manege te openen.
Voor beide stellen blijkt het dorp in voormalig Oost-Duitsland veel minder idyllisch dan zij verwachtten. Na Die Wende leeft er onderhuidse wrevel, ongenoegen dat voort ettert, met alle gevolgen van dien. Ook de nieuwkomers laten zich niet onbetuigd. Zo dwarsboomt Gerhard Linda’s plannen vanwege enkele honderden (zeldzame) kemphanen die in het gebied rond Unterleuten leven. Gerhards, Jule en hun baby worden bijna uitgerookt door hun buurman, een ouderwetse scharrelaar.
Een projectontwikkelaar steekt de lont in het kruitvat als hij plannen ontvouwt voor een groot windmolenpark bij Unterleuten. Daarvoor is een stuk grond van tien aaneengesloten hectare vereist. De twee grootgrondbezitters in Unterleuten bezitten ieder echter maar negen hectare en doen er alles aan die laatste ontbrekende hectare in hun bezit te krijgen. Linda kan hen daarbij helpen. Van dat feit maakt ze handig gebruik om haar plannen te verwezenlijken. Ondertussen is Jule de wanhoop nabij. Het liefst zou zij zo snel mogelijk naar het stadse leven terugkeren. En ook Frederik blijft steeds vaker voor meerdere dagen weg en duikt onder in de game-industrie van Berlijn.
Juli Zeh (Bonn, 1974) is een van de interssantste Duitse schrijvers van dit moment. De oorspronkelijke uitgave is getiteld Unter Leuten, wat een bijzondere betekenis geeft aan dit meesterwerk. So lesen Sie dieses Buch bitte auf Deutsch.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, oktober 2016

goudvissenMaartje Wortel – Goudvissen en beton €7,50

In Maart 2016 verbleef Maartje Wortel als writer in residence in Tilburg. Goudvissen en beton is het resultaat van dit verblijf. Al is dit schrijven als boek(je) uitgegeven, het is in feite een geïllustreerd verhaal. Zoals Maartje Wortel zelf schrijft: ‘Je moet er gewoon in gaan.’ Zij bedoelt de zee ingaan, de zee in Tilburg… En in het verhaal, zoals je in alle verhalen moet stappen, zorgeloos, met een open gemoed waarmee je de boel gewoon maar op je af laat komen en zien wat het met je doet. Daarbij is het natuurlijk heerlijk dat je gegarandeerd voor aangename verrassingen komt te staan, iedere keer als je ‘een Wortel’ leest.
Voor hen die Tilburg een beetje kennen, komen er bekende locaties voorbij, bijvoorbeeld het Wandelbos of het uit 1898 daterende Wilhelminapark. Maar ook als je nog nooit in Tilburg bent geweest, raad ik je aan dit prachtige liefdesverhaal – want zo heb ik het ervaren – te lezen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, oktober 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

 murrayPaul Murray – Het doel en de leegte €24,99

Claude Martingale deugt niet speciaal ergens voor. Maar als hij ondanks alles de beste van zijn examenjaar is, krijgt hij tot afgrijzen van zijn vader een baan als junior analist bij een Parijse bank. Zijn zoon, een witte boordencrimineel! En dat terwijl de familie Martingale sinds mensenheugenis smid was van beroep… Van het een komt het ander en Claude maakt carrière: hij gaat als investment banker werken bij de Bank of Torabundo in Dublin. Torabundo is een onbewoond eiland in de caraïben. Een onbewoond eiland, maar wel een met een uiterst aantrekkelijk belastingklimaat. Alleen dit gegeven tekent al de absurditeit van het geheel.
Op zekere dag merkt Claude dat hij wordt achtervolgd door een vaag figuur, in zwart gekleed. Uiteindelijk valt niet te ontkomen aan een confrontatie tussen de twee. Zijn stalker blijkt een schrijver die het plan heeft opgevat een boek te schrijven over Claude, over zijn doen en laten, hoe een investment banker stand houdt na de financiële crisis. Paul, de schrijver, volgt Claude wekenlang op de werkvloer. Het aanzien van Claude stijgt onder zijn collega’s en als Paul op zeker moment niet meer komt opdagen, is iedereen ongerust: Claude moet op zoek naar Paul!
Claude, de eenzame vrijgezel, is er bijna ingeluisd, want Paul had hele andere plannen dan het schrijven van een boek, snode plannen. Maar zoals iedere schrijver weet Paul personen ‘te lezen’. Hij vindt Claude’s zwakke plek en maakt daar op grove wijze misbruik van. Een vrouw, Claude wil een vrouw en Paul zal hem daar tegen ‘een redelijke vergoeding’ aan helpen. Arme Claude…
Ondertussen is er van alles gaande binnen de Bank of Torabundo. Een nieuwe chef zweert bij contra-intuïtief handelen. Terwijl de Royal Irish Bank langzaam maar zeker ten onder dreigt te gaan, en de Bank of Torabundo als rots in de branding overeind lijkt te blijven, slaan de golven van het virtuele geld de fundering weg onder de solide bank. Murray verweeft op meesterlijke wijze de idiotie van het grote geld, de meedogenloosheid van grootkapitaal en risico investeerders, die maar al te graag bedrijven en zelfs landen (in dit geval Griekenland) naar de knoppen helpen om er zelf beter van te worden. Daar zitten inderdaad veel tragische aspecten aan verbonden, maar om nu te zeggen dat dit een ‘hilarische’ roman is, zoals bepaalde critici schrijven? Geenszins! Tragikomisch wellicht.
En Claude? Vindt hij zijn Ariadne? Lees het zelf maar. Het doel en de leegte zal u uitdagen: hoe lang kunt u mij ongelezen laten na eenmaal te zijn begonnen?

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, oktober 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

 

anna kaartInterview Marek Šindelka, auteur van Anna in kaart gebracht.

Marek Šindelka (1984) groeide op in kastelen in kleine Tsjechische plaatsen. Zijn vader was directeur van een instituut dat die kastelen beheerde. Toen hij twee jaar oud was stierf Šindelka’s vader, maar in de kastelen bleef hij met moeder en broer leven tot in 1999.
Op 21-jarige leeftijd debuteerde Šindelka met de poëziebundel Strychnin (strychnine, een witte, reukloze, bittere en giftige stof). Hij was er op zijn 18e aan begonnen. Nota bene de eerste uitgever die hij benaderde, hapte toe. En dan te bedenken dat het met de (uitgave van) poëzie in Tsjechië net zo slecht is gesteld als met die in Nederland. Met zijn gedichten probeerde hij herinneringen vast te leggen voor ze in vergetelheid zouden raken. Gezichten, ruimtes, vormen, kleuren en geuren. Zijn moeder en broer herkenden zich vaak niet in de herinneringen van de auteur. Ons brein houdt ons – ook hier – voor de gek. Met Strychnin won Šindelka de eerste prijs voor auteurs onder 30 jaar, en hij besloot schrijver te worden, maar niet nadat hij zijn studie filosofie, met belangrijke bijvakken culturele studies en creatief schrijven (aan het befaamde FAMU), had voltooid. Met zijn verhaal De boog won hij de Magnesia Litera Prijs (vergelijkbaar met de AKO-prijs in Nederland) en zijn roman Chyba (Fout) is ook als graphic novel uitgegeven. In Tsjechië wordt hij uitgegeven door de meest vooraanstaande nationale uitgeverijen (Paseka, Pistorius & Olšanská, Odeon). Op 23 september sprak ik Marek in Hotel Droog, Amsterdam.

De eerste keer dat ik uw boek las, was ik niet echt onder de indruk, al bleef er iets knagen. Nadat ik gevraagd was u te interviewen, heb ik Anna herlezen, aantekeningen gemaakt. Is Anna in kaart gebracht een bundel verhalen of is het een roman?
In dit geval is dat niet zo makkelijk te definiëren. Sommige mensen lezen het als een bundel van tien verhalen, maar het is een non-lineaire roman.

Zullen we het op een zeer ingenieus gecomponeerde, prachtige roman houden?
(lacht ingetogen)

Hoe gaat u te werk? Is Anna in kaart gebracht ontstaan uit één verhaal en heeft u, of iemand anders, toen gedacht ‘er zit meer in’?
Nee, ik heb dit boek eerst tot in detail uitgewerkt. Vanaf het begin wist ik dat het een web moest zijn, een welhaast ondoordringbaar web. De details in de verschillende verhalen, de personen, zij keren terug. Ik heb er lang over gedaan die puzzel te laten passen, ondanks de nauwkeurige uitwerking voordat ik daadwerkelijk ging schrijven. Daarna heb ik het boek geprobeerd te formeren als een kristal: je ziet allerlei facetten, maar het maakt veel uit van welke kant je kijkt.

Hoelang heeft u gedaan over het schrijven van dit boek?
Twee jaar.

Dat is relatief kort.
Nee, het duurde lang vanwege de stille perioden. Ik wist precies waar ik heen wilde, kende de details uit mijn hoofd, maar dat te verwoorden in mooie zinnen… Dan stond ik ineens stil. En toch, als er dan weer een zin kwam waarmee ik zeer content was, dan kon er zomaar een heel hoofdstuk uit de pen vloeien. Vanzelfsprekend werd dat daarna vele malen herschreven.

“Plankenkoorts is de doodsangst voor het verhaal van je eigen leven,” bijvoorbeeld, uit het eerste hoofdstuk?
Ja, dan gaat het bruisen in mij en moet ik verder.

In Anna in kaart gebracht zijn de belangrijkste personages op zoek naar een ander, naar iemand die hen kan begrijpen, waardoor de personen zichzelf kunnen leren kennen. Dit lijkt ook een rol te spelen in Strychnin. In hoeverre vereenzelvigt u zich met dit gegeven?
Het toont de strijd van mijn jeugd, de zoektocht naar jezelf. Al die stereotypen, rock stars, toneelspelers, schrijvers. Waartoe wil ik behoren, denk je dan. Wie ben ik zelf?

Oorlog speelt een belangrijke rol in uw boek, ogenschijnlijk onzichtbare oorlog. De schrijver haat verhalen, de architect spot met de bouwkunst, in relaties houdt de een van de ander, terwijl die ander de een liefst zo snel mogelijk zou dumpen. Is passie onverbiddelijk verbonden aan oorlog?
Passie gaat inderdaad regelmatig gepaard met strijd, met oorlog; gedrevenheid rijmt zich vaak niet met rationaliteit. Maar vooral is de mens in oorlog met zijn eigen lichaam, het feit dat hij daar nauwelijks invloed op kan uitoefenen. Die continue angst. Evolutie gaat veel langzamer dan technologie. Ons lichaam is niet geschikt om bepaalde taken te vervullen die wij er nu van verlangen, om aan onze wensen en verwachtingen te voldoen. De befaamde Amerikaanse uitvinder Ray Kurtzweil bijvoorbeeld, die er van overtuigd is dat hij 400 jaar oud gaat worden. Dat wij allen straks minimaal 200 jaar worden. Maar wat als Hitler over die technologie had beschikt? Of Stalin? Brengt dat ons de ultieme tweedeling in de maatschappij? Zij die arm zijn sterven jong, de rijken leven voor immer voort?

Sommige personages zijn tamelijk onzeker. Zij gedragen zich zoals zij denken dat mensen hen willen zien. Martin (hoofdstuk 2) bijvoorbeeld. Ondřej, zoon van Martin en Sylvie, idem dito. Het boek eindigt daarmee dat Ondřej een walgelijke daad pleegt. Is dat de doorbraak in de (familiaire) keten?
Ja, zo zou je het kunnen zeggen. Sommige mensen vinden het afschuwelijk, maar voor Anna is het misschien wel een bevrijding.

Levensverwachting is inderdaad een issue, zelfs onder de jeugd. U bent nu 32. Wat houdt de mensen van uw generatie bezig?
De huidige wereld is zo complex. Enerzijds hebben we alles: een dak boven ons hoofd, geld om uit te gaan, gezondheidszorg die nog nooit zo goed was. Aan de andere kant is er het strijdtoneel: dertigers en veertigers kunnen geen beslissingen meer nemen, durven geen verantwoordelijkheden meer aan. Ze zijn op zoek naar wie ze daadwerkelijk zijn. “Wie ben ik?!” Je gaat populaire mensen om je heen kopiëren in je gedrag. Alles is gekunsteld, en misschien ben je dat zelf ook wel. Daar zit ‘m ook de crux van mijn boek.

In Tsjechië wordt u genoemd als dè schrijver van de jonge generatie. Nu is in Nederland uw boek verschenen, en lovend ontvangen. Hoe staat het met het succes van uw boek in Europa?
Het is moeilijk daar een eenduidig antwoord op te geven. Mijn werk wordt vooral vertaald in Oost-Europese landen, en is daar succesvol. Op dit moment is in Engeland The mistake (verschenen in het Tsjechisch in 2009; EW) in bewerking, een zeer experimentele roman.

Heeft u werk op stapel staan? Bent u op dit moment bezig met een nieuwe roman?
Op dit moment ben ik The fatigue of material aan het polijsten, mijn nieuwe roman die begin 2017 in Tsjechië zal verschijnen.

Kunt u daar al iets meer over zeggen?
Het betreft het drama van deze tijd, vluchtelingen. In Tsjechië kun je beter in de gevangenis zitten dan in een vluchtelingenkamp, maar overal in Europa laten mensen hun onderbuik spreken, terwijl we het zo goed hebben. Waar komt die angst vandaan?!
Mijn nieuwe roman is veel meer rechttoe rechtaan dan Anna in kaart gebracht of The mistake. Veel meer een lineaire, traditionele vertelling. Twee broers vluchten uit een oorlogsgebied, het doet er niet toe waar dat is, het is een universeel gegeven. Onderweg naar veiligheid (in Europa) verliezen ze elkaar uit het oog. Daarna bestaat hun reden tot overleven in elkaar te zoeken. De jongste, 13 jaar oud, is compleet verloren. Het decor is Tsjechië, het on-erbarmen. Het joch weet niet waar hij is, welke kant hij uit moet. Het is winter, het vriest. De autoriteiten zijn op zoek naar hem, want hij is uit het kamp ontsnapt. Dit is misschien wel het grootste drama van deze tijd.

Anna in kaart gebracht is een boek wat je echt twee keer dient te lezen, opdat de essentie, de magnifieke structuur, tot je doordringen. Zie mijn eerste bespreking op deze site, die best matig was… Anna in kaart gebracht is een meesterlijk verhaal, in een uitstekende vertaling door Edgar de Bruin. Ik dank Madla de Bruin Pluh voor de informatie die ze mij verstrekte (er is weinig over Marek op internet te vinden).

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven,september 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

kraakHaro Kraak – Lekhoofd €19,99

In een revalidatiecentrum bezoekt een moeder haar 16-jarige zoon Noah. De jongen kan moeilijk praten. Samen met therapeut Feiko blikt hij terug op zijn jeugd.
Noah Kremer is anders dan de mensen in zijn omgeving. Cijfers, geluiden, voorwerpen en woorden zijn voor hem onlosmakelijk verbonden met kleuren en geuren. Mede ten gevolge daarvan heeft hij nauwelijks vrienden. Zijn vader en moeder hebben zo hun eigen besognes. Langzaam maar zeker stort hun wereld van ‘de schijn ophouden’ in.
Teun Marsman, zoon van een psychiater, ontfermt zich over Noah. Hij probeert zich in te leven in het brein van de jongen die één jaar jonger is dan hij. Het duurt niet lang of Teun kan op basis van de klank van een woord voorspellen welke kleur daarbij volgens Noah past. Samen proberen zij te achterhalen wat er aan de hand is met Noah. Zij lezen over drugs en de blik verruimende werking ervan, waarna zij zich onderdompelen in een continue wolk van hasj en wiet.
Al surfend op internet ontdekt  Noah dat er een naam is voor zijn afwijking: synesthesie. Zijn zintuigen zijn geen afgebakende domeinen, maar ‘lekken’, ze vloeien in elkaar over. Vlak daarna gaat het mis.
Lekhoofd is een sterk coming of age verhaal van een bijzondere jongen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven,september 2016

coetzeeJ.M. Coetzee – De schooldagen van Jezus €19,95

Zijn vorige boek, De kinderjaren van Jezus, vond ik af en toe langdradig. Bovendien was het einde uiterst onbevredigend. In dat boek maakt de lezer kennis met Simón en David, twee bootvluchtelingen. Tijdens de tocht is David zijn moeder uit het oog verloren. Simón neemt de jongen onder zijn hoede en gidst hem door het (fictief Zuid-Amerikaanse) land waar zij zijn aanbeland. Eén doel heeft de volwassen man: hij zal Davids moeder vinden, al heeft hij haar nooit gezien. Warempel, op zeker moment weet hij het zeker: Inés, een dame van gegoede komaf, moet de moeder van David zijn. Hij weet zelfs haar daarvan te overtuigen en draagt de verantwoordelijkheid over de jongen aan haar over. David, Inés en Simón, alle drie moeten ze wennen aan een geheel nieuw leven, wat hen maar ten dele lukt. In alles geeft Inés haar jonge prinsje zijn zin, waardoor David een vervelend serpent wordt waar geen land mee te bezeilen valt. Mede daardoor is hij niet te handhaven op school. Samen met Inés en David besluit Simón op nieuw te vluchten, naar de noordelijke plaats Estrella, om zo uit handen van de autoriteiten te blijven (zij willen in het kader van de leerplichtwet David van hen afnemen, denken zij). Dit is in vogelvlucht het verhaal uit De kinderjaren van Jezus. De naam Jezus komt geen enkele keer in het boek voor, maar het moge duidelijk zijn dat David – hij heeft die naam gekregen van de immigratiedienst – die bewuste Jezus is.
Voordat ik De schooldagen van Jezus ging lezen, heb ik De kinderjaren herlezen. Wil je Coetzee’s laatste ten volle kunnen genieten, dan is dat welhaast een must (of je moet een olifantengeheugen hebben). Inés, Simón en David vinden hun heil op een boerderij in Estrella. Als het seizoen ten einde loopt, verhuizen zij naar het stadje. Noodgedwongen vormen zij een gezin, al verschillen de ‘ouders’ enorm van elkaar en is er van wederzijdse genegenheid geen sprake.
Dankzij een gul gebaar kan de zesjarige David een opleiding volgen aan de dansacademie, een school waar hij nauwelijks wordt onderwezen in de traditionele vakken, maar veel meer in het spirituele, in het ontdekken van jezelf. Hij raakt verknocht aan de mooie danslerares Ana Magdalena. Als door een wonder bloeit David op in deze schoolse omgeving. Simón probeert te achterhalen hoe de mensen van de dansacademie erin slagen tot de jongen door te dringen, iets wat hem maar niet lukt. Intussen groeien Inés en hij, Simón, steeds verder uit elkaar. Dan slaat het noodlot toe.
Inmiddels weet ik dat er een vervolg op De schooldagen zal komen, en dat ik dan eerst weer dit boek ga lezen om beter tot dat vervolg te kunnen doordringen. Vooralsnog is er natuurlijk ook aan dit verhaal geen einde gekomen. En dat is helemaal niet erg!

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven,september 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

sixGeert Mak – De levens van Jan Six €24,99/34,99
De levens van Jan Six is meer dan een familiegeschiedenis, het boek schetst een beeld van Nederland van begin 1600 tot nu. De familie Six vormt weliswaar de leidraad, maar het verhaal wordt in veel breder verband verteld. Het is het verhaal van de aristocratie, van cultuur en politiek, van vele generaties door de eeuwen heen.

Het verhaal begint bij de eerste Jan Six in de Gouden Eeuw. Zijn familie komt in het spoor van de hugenoten vanuit de Frans-Vlaamse regio Rijsel naar Amsterdam, waar zij haar geld verdient in de lucratieve lakenhandel en –ververij (ook stadgenoot Anthonie van Leeuwenhoek was in dezen actief). Aartsmoeder Anna Wijmer, weduwe van Jean Six en moeder van die eerste Jan, is een speculant avant la lettre: zij belegt haar geld voornamelijk in grond, landgoederen, huizen en kunst. Jan Six is bevriend met onder andere Rembrandt en Van den Vondel en zit in het bestuur van Amsterdam. Het boek volgt Jan en zijn nakomelingen, waarbij de oudste zoon steevast Jan wordt genoemd; deze moet het familiebezit bewaken en doorgeven aan de volgende generatie.
Het is ondoenlijk een gedetailleerde bespreking van dit pronkstuk te schrijven. Twee personen uit deze bijzondere familie verdienen echter extra aandacht. Allereerst is daar ‘Jan met de bochel’, volgens de overlevering een handicap ten gevolge van een val waarbij hij met zijn oog in een schaar viel. Als gehandicapte ben je gezegend met zo’n afkomst. Weliswaar slaagt de familie er niet in een geschikte vrouw voor Jan te vinden – en daarmee de familielijn en een nieuwe Jan voort te zetten/brengen – toch is deze Jan zielsgelukkig en vergaart hij roem als wetenschapper. Broer Hendrik neemt de familiehonneurs waar: hij trouwt en verwekt een zoon, Jan; hoe kan het ook anders. Begin 1800 doet een andere opmerkelijke Six van zich spreken: Henriëtte, alweer zo’n vrouw op wie avant la lettre van toepassing is. Tegen alle regels in onttrekt zij zich aan de familiemores. Ze wordt verliefd op een lagere ambtenaar en vlucht het huis uit om met hem te trouwen. De familie-eer gebiedt haar uit huize Six te verbannen, wat haar allerminst kan deren. Met haar ambtenaar, die profiteert van een nieuw fenomeen (de opkomende middenklasse), leeft zij lang en gelukkig. Samen krijgen zij een stuk of tien nakomelingen.

Geert Mak heeft toegang gekregen tot het huis en de archieven van de familie Six. De laatste zijn een schat van onvoorstelbare waarde, zelfs in Europees opzicht. Aan de hand van kunstvoorwerpen en correspondentie uit het familiebezit vertelt Mak zijn verhaal. Hij schakelt knap van kleine akkefietjes naar gebeurtenissen die een bepalende rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Nederland en die van ver daarbuiten. Zo wordt een prachtig tijdsbeeld geschetst van vier eeuwen vaderlandse historie. Voorwaar een boek dat iedereen zou moeten lezen.

 

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven,september 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

 

emmerikGerard van Emmerik – De nieuwe Kratz € 18,99

Nadat hun enige zoon Michael is verongelukt (of ligt dat toch even anders?) besluiten Hildegard en Karl Kratz een kind van dezelfde leeftijd te adopteren: Julien. Deze zestienjarige jongen verblijft sinds twee jaar in het Pelzer-Hoffmann instituut, een tehuis voor wezen en kinderen wiens ouders niet meer voor hen kunnen zorgen. De jongen deelt een kamer met de veel oudere Neil, een verwarde geest die continu quizvragen stelt aan Julien. Ze zijn volledig op elkaar gericht.
Het liefst was Julien teruggekeerd naar zijn moeder, die echter in een verpleeginrichting verblijft. Hij verlangt naar geborgenheid, naar ‘gewoon’: gewoon samen aan tafel, gewoon samen tv kijken, gewoon samen zijn, zoals in een gewoon gezin. Daarom is hij dan ook verheugd als de familie Kratz hem komt halen. Vanaf dat moment is alles erop gericht maar te mogen blijven, samen gezinnetje te spelen. Alles wat (vooral Hildegard) Kratz hem voorstelt, vindt hij oké, wat zij mooi vindt, vindt Julien mooi, wat zij afwijst, wijst hij af. Kortom, hij cijfert zichzelf helemaal weg. Aan de andere kant doet ook Hildegard haar best het de jongen zoveel mogelijk naar de zin te maken, ten koste van zichzelf. Het verlangen van Julien naar Neil kan zij echter niet bevredigen, zelfs niet nadat deze ongevraagd een weekje is blijven logeren. Als Hildegard Neil weer terugbrengt naar het instituut, verneemt ze wat er daadwerkelijk is gebeurd met Michael. Ineens staat haar relatie met Karl op het spel.
De nieuwe Kratz is van een verontrustende schoonheid. Onheilspellend vanaf de eerste pagina’s. Enerzijds wil je het boek wegleggen, omdat je de waarheid niet onder ogen wilt zien, anderzijds kun je niet stoppen met lezen. Wát een boek!

 

 

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, augustus 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

sindelkaMarek Šindelka – Anna in kaart gebracht € 19,95

Šindelka wordt in zijn vaderland min of meer gezien als de Grunberg van Tsjechië: de beste schrijver van zijn generatie. Anna in kaart gebracht is zijn eerste roman die in het Nederlands is vertaald. Je zou het boek kunnen beschouwen als een verhalenbundel, zij het dat de personen in die verhalen allemaal op een of andere manier verbonden zijn met de personen in andere verhalen. De flaptekst rept over een “fabelachtige mozaïekvertelling”. Caleidoscopisch is mijns inziens meer toepasselijk. Door de vele details kom je nauwelijks tot rust, je bevindt je in een achtbaan die alsmaar voort dendert. Na lezing van het boek ben ik benieuwd naar Anna: wie is zij nu werkelijk? Kan ik slecht kaartlezen of ben ik te veeleisend? Dat neemt niet weg dat Anna in kaart gebracht een bijzondere leeservaring is, en een prettige kennismaking met de auteur Marek  Šindelka.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, augustus 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

 

 

austerPaul Auster – Man in het duister €19,95

Ten gevolge van een auto-ongeluk behoeft de 72-jarige August Brill thuiszorg. Zijn dochter Myriam neemt hem daarom op in haar huis in Vermont. Ook de dochter van Myriam is weer ingetrokken bij haar moeder. August, Myriam en Katya zijn drie personen in rouw. August is onlangs zijn grote liefde Sonia verloren, Myriam lijdt onder haar scheiding en Katya probeert psychisch te herstellen van de afschuwelijke moord op haar vriendje Titus, iets waarvoor zij zichzelf verantwoordelijk houdt.
Overdag, als Myriam aan het werk is, kijken August en Katya de ganse dag videofilms. Daarmee valt de tijd enigszins te doden, valt de pijn te verdoven. ’s Nachts is een heel ander verhaal: August kan de slaap niet vatten. Om de tijd te doden, verzint hij verhalen, bijvoorbeeld over een parallelle wereld, waarin de VS niet in oorlog zijn met groepen in/uit het Midden Oosten, maar verscheurd worden door een interne burgeroorlog. Zo ontstaat een verhaal in een verhaal.
Op zeker moment kan Katya de slaap niet vatten en kruipt bij opa August in bed. Ze vraagt hem zich bloot te geven: hield je echt van oma (Sonia)? Waarom heb je haar ooit een periode verlaten? Vertel nu eens oprecht wat je voelde voor haar, laat de ratio buiten wegen. De band tussen de twee wordt dankzij dit openhartige gesprek nog hechter dan ze al was. Uiteindelijk weet August Katya duidelijk te maken dat zij allerminst verantwoordelijk is voor de wrede afslachting van Titus in Irak. Kunnen ze hierna de video’s voortaan negeren en starten met de opbouw van een nieuw leven?
Een boek van Auster

behoeft geen aanprijzing. Zijn werk zal nooit tegenvallen, hoe experimenteel zijn schrijfstijl soms ook is.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, augustus 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

goudzandKonstantin Paustovski – De romantici, niet meer leverbaar maar wel Goudzand (ook prachtig) € 34,99

Bijna twintig jaar heeft Paustovskij (1892 – 1968) gewerkt aan zijn debuutroman: De romantici. Het boek handelt over vier jonge vrienden. Zij dwepen met de kunsten: poëzie, proza, muziek en beeldende kunst. Zwerven, verre kusten bereiken, zien zij als ideaal. En toch zijn ze het meest gelukkig als ze samen zijn, om gevieren elkaar te vertellen over hun verlangens en hun afkeer van bureaucratisch tsaristisch Rusland.
Hoofdpersoon Maksimov – alter ego van Paustovski – wil schrijver worden. Hij is verliefd op de Tataarse Chatidzje, maar verlaat haar om pas terug te keren als hij een boek heeft geschreven. Voor inspiratie, zowel door waarneming als door de ervaring van eenzaamheid, vertrekt hij naar Moskou en leidt daar inderdaad een eenzaam bestaan. Dan kruist de vileine actrice Natasja zijn pad. Ze verleidt hem, en Maksimov is niet tegen haar grillen bestand, ondanks dat Chatidzje altijd de zijne zal blijven.
Op zeker moment zijn de twee muzes van elkaars bestaan op de hoogte, Maksimov speelt daarin open kaart. De twee dames ontmoeten elkaar en begrijpen waarom Maksimov op ‘die ander’ verleifd is. Chatidzje, de onschuldige, omarmt Natasja, de boosaardige.
Als de oorlog uitbreekt, wordt Maksimov naar het front gestuurd waar hij als ziekenbroeder aan de slag gaat. Slechts één van zijn oude vrienden, Aleksej, is nog in leven. De twee ontmoeten elkaar aan het front en slepen elkaar door de oorlog heen. Dit deel van het boek is enigszins vergelijkbaar met bijvoorbeeld Im Westen nichts neues (Erich Remarque), al belicht het nu de Russische kant van alsmaar terugtrekken.
De romantici is een melancholisch verhaal in de beste Russische traditie. Vergelijk de stijl met die van Isaak Babel. Het boek is grotendeels autobiografisch en het wordt – zeer passend – afgesloten met een nawoord van zoon Vadim Paustovski.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, augustus 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

goldbergBert Natter – Goldberg € 22,90

2020. De EU is uiteen gevallen, waarbij zelfs grootmachten als Duitsland niet meer bestaan. Bas Lesage studeert musicologie aan de Universiteit Utrecht en is zeer in zijn nopjes met zijn afstudeerscriptie over Bach: eindelijk een boek waarin niets dan de waarheid, de aantoonbare feiten over deze grootmeester vermeld worden. Dat het daardoor een veel dunner boekje is geworden dan alle werken die over Bach al zijn verschenen: soi; maar Lesage is de eerste die fictie en feiten inzake Johan Sebastian Bach scheidt. Helaas denkt zijn hoogleraar Toebos er anders over.
Woedend is Lesage. De wereld moet en zal kennismaken met zijn werk, dus benadert hij meerdere uitgeverijen, waarvan er ten slotte eentje hapt. Dan dient hij wel een pseudoniem aan te nemen: Sebastian Savage. Titel van het boek: Bach als atheïst. Wel 1500 exemplaren worden er in Nederland verkocht. Dan komt er een Duitse vertaling welke lovend wordt ontvangen. De naam van Lesage/Savage is vanaf nu gevestigd. Columnist wordt hij, een veelgevraagde kop op tv. Het kan niet op. Met al die aandacht bevredigt hij zijn ijdelheid en heeft hij een mooi excuus zijn studie eens en voor altijd te staken. Wat heeft dit met Goldberg te maken? Nagenoeg niets. Vanzelfsprekend weet Lesage van de Goldbergvariaties. Evenzeer weet hij dat er nauwelijks iets over die Gottlieb Goldberg bekend is. Geen fantasietjes, uitsluitend waargebeurd, daar zweert Lesage bij.
Dankzij zus Heleen, die hem wijst op de leegheid van zijn bestaan, gaat Lesage op zoek naar Goldberg. In het begin meer om van het gezeur af te zijn, dan uit innerlijke noodzaak. Ieder tipje dat hij van de sluier rondom Goldberg oplicht, maakt hem echter gretiger ‘de waarheid’ te achterhalen rondom deze meesterleerling van Bach. Totdat het leven van Lesage in Dresden (‘hoofdstad van de Republiek Nieuw Saksen’) min of meer versmelt met dat van Goldberg. Sterker: Lesage krijgt de mogelijkheid de geschiedenis bij te sturen door Goldberg te helpen/beïnvloeden.
Het grappige is dat Natter precies het tegenovergestelde doet van wat Lesage zegt na te streven: hij verzint een leven om de feiten. En dat doet hij heel geloofwaardig. Zo ook de setting van het verscheurde Europa. Lesage weet een heleboel feiten met betrekking tot Goldberg te achterhalen, vast te leggen zelfs met zijn camera. Een schat aan informatie heeft hij. Maar ja, bij de grensovergang tussen twee kleine staten (beiden vroeger onderdeel van Duitsland) betrapt een douanier hem op het maken van een foto. Zijn camera wordt in beslag genomen. U raadt al wat er met alle bewijs gebeurt…
Goldberg is een spannende, leerzame en muzikale roman. WFH zou zich er niet voor schamen!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juli 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

esmeraldaDon DeLillo – The angel Esmeralda; nine stories
(Nederlandse vertaling: De engel Esmeralda € 19,95)

Het vuistdikke Onderwereld is misschien wel de bekendste roman van de Amerikaanse schrijver Don DeLillo (The Bronx, 1936). Naast romans heeft hij echter ook uitstekende verhalen geschreven. In deze bundel zijn werken opgenomen welke zijn geschreven tussen 1979 en 2011. Sommige zijn surrealistisch, bijvoorbeeld Human Moments in World War III waarin twee mannen om de aarde cirkelen, informatie verzamelen over andere entiteiten/buitenaards leven en hun bevindingen doorgeven aan Colorado Command op aarde. Andere verhalen tonen de kwetsbaarheid van mensen: Creation (hoe raak ik mijn vrouw zo snel mogelijk op overtuigende wijze kwijt) of The Ivory Acrobat bijvoorbeeld (wat doe je als de stad waarin je verblijft wordt geteisterd door aardbevingen?).

In The angel Esmeralda, het titelverhaal, gaat de jonge zuster Grace vergezeld door de oude non Edgar de arme buurten in The Bronx af. Zij voeden daklozen, junkies en andere mensen die het niet hebben gered in de maatschappij. Daar ontdekken zij Esmeralda, een schichtig meisje van twaalf dat door haar verslaafde moeder is achtergelaten. Juist als er van enige toenadering tussen de twee partijen sprake is, wordt Esmeralda verkracht en van het dak van een huis gegooid. Maar is zij werkelijk dood? Waarom verzamelen steeds grotere groepen mensen zich ’s avonds om de Minute Maid billboard? The angel Esmeralda is een bizar maar schitterend verhaal, waarin de oude non Edgar bij zichzelf te rade móet gaan inzake haar geloof.
Deze negen verhalen van DeLillo zijn stuk voor stuk pareltjes. Die mag u niet missen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juli 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

heerma vosDaan Heerma van Voss – De laatste oorlog €19.50

De flaptekstschrijver van De laatste oorlog is een flapdrol. Hij beweert dat deze roman ‘licht van toon’ is. Wat een leugenaar. Abel Kaplan torst namelijk het leed van de wereld op zijn schouders. Bijna vijftig is hij, met een verleden waarin hij geschiedenis heeft gestudeerd, ooit een poëziebundel en een roman heeft gepubliceerd, en nu slijt hij zijn dagen in de kelder van een Islamitische middelbare school als administratief medewerker. Hij registreert de absenties van leerlingen. Zelf heeft hij zich bekeerd tot het Joodse geloof, vanwege het huwelijk met zijn (Joodse) vrouw Eva. Zelfs haar achternaam heeft hij daartoe aangenomen. Meer dan welke Jood ook bijt hij zich vast in de sjoa, slachtoffers of zwakkelingen die hij ontmoet, identificeert hij zich met de slachtoffers van de Endlösung. Als een brugklassertje in paniek in zijn armen valt, de jongen wordt gepest, ontfermt Abel zich over deze Ibrahim, die hij steevast Abraham noemt.
Het huwelijk tussen Abel en Eva is nooit ontbonden, maar de twee leven gescheiden. Inmiddels heeft Abel een relatie met (de Joodse) Judith. De zorgen om ‘Abraham’ obsederen hem echter zozeer dat die relatie eronder leidt. Als Ibrahim naar een andere school wordt overgeplaatst, begaat Abel een stomme fout, die tot enkele maanden op non-actief leidt. Wat moet hij zonder iemand om te beschermen? Gelukkig (…) komt hij een centrum op het spoor waar een groep Roma in het geniep wordt vastgehouden. Illegaal, illegaal! Hij besluit in te grijpen en weet zich via een listig scenario naar binnen te werken. Daar ontvoert hij een bang joch van elf. Redden zal hij hem, deze Abraham II, zoals hij de jongen noemt.
Bij Judith komt hij erachter dat haar vader – Abel(!) – een dagboek heeft bijgehouden, uit zijn tijd in Auschwitz. Ook de gevangene in het concentratiekamp beschermde in die dagen een jongen van elf jaar oud. Abel Kaplan steelt dat dagboek, kopieert het en besluit dat dit zijn ENORME roman gaat worden, zijn definitieve doorbraak. De inhoud van het dagboek is voor Abel de handleiding hoe hij de Roma-jongen kan beschermen. Een rampzalig idee (denkt de lezer). Ondertussen maakt hij Judith deelgenoot.
Geenszins is dit een ‘licht’ boek. Het is loodzwaar. Abel is een doorgedraaide idioot. Iemand die zich zozeer vereenzelvigt met slachtoffers, dat hij in een totaal eigen wereld belandt, een maatschappij van duisternis en ellende, welke hij eerder creëert dan bestrijdt. Juist daarom is De laatste oorlog een boek om te lezen. Daan Heerma van Voss wordt steeds beter.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juli 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

snijderPhilip Snijder – Bloed krijg je er nooit meer uit € 19,99

Een vijftigjarige man bereidt zich in de badkamer met zijn piemel in de hand voor op een prettige seksuele ervaring met vriendin Merel. Op dat moment krijgt hij een telefoontje met het verzoek direct naar het ziekenhuis te komen. Zijn tien jaar jongere zus Francien is acuut opgenomen. In de taxi naar het ziekenhuis heeft hij – tegen zijn verwachtingen in – een goed gesprek met de chauffeur. Heerlijke afleiding van dat waar hij bang voor is. Maar in het ziekenhuis gebeurt het: de confrontatie met zichzelf.
De hoofdpersoon komt van Bickerseiland, Amsterdam, uit een kansarm milieu, uit een familie die zich extreem aan elkaar hecht om te kunnen (over)leven. Philip echter ontstijgt dat milieu door te gaan studeren. Meer en meer keert hij zich af van zijn roots. Hij schaamt zich voor het nest waarin hij is opgegroeid. Zelden heeft hij nog contact met de familie, terwijl hij op een steenworp afstand woont.
Ze sterft, Francien. De familie is de avond daarna verenigd in het ziekenhuis. Daar beseft de hoofdpersoon dat hij mijlenver van hen is verwijderd, een keuze die hij zelf ooit heeft gemaakt. De schaamte voor hen die hem heeft gedirigeerd naar een ander leven. Ondertussen staat de familie nog steeds als een huis voor hem klaar, ze hebben zijn gekkigheden geaccepteerd ‘Je bent een van ons.’ En dat is nu juist wat hij mist. Hij zwerft in een ruimte zonder houvast. Hij denkt terug aan hun tijd samen. Eigenlijk is er maar één moment geweest: het moment dat hij plaatjes van Don McLean draaide, het eerste singletje dat hij voor haar kocht. Ze was toen zeven.
Bloed krijg je er nooit meer uit is een prachtige roman over ontsnapping uit een milieu, maar vooral over liefde, over de zekerheid dat mensen van je houden, ongeacht wat je deed, wat je doet, en wat je ooit nog zal doen. ‘Je bent een van ons.’ Kun je daar ooit uit ontsnappen? Wíl je daar uit ontsnappen?

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juli 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

wildHanna Bervoets – Wild €10.00

Hanna Bervoets heeft columns en essays van Gerrit Komrij geselecteerd. Het is een prachtig overzicht van Komrij’s essayistiek.
De hypochonder, de twijfelaar, de provocateur, de vileine bloedzuiger Komrij: via de stukken in deze bundel toont hij zijn ware gezicht.
‘Het is een vriendendienst dat ik jegens mijn vijanden zo vijandig ben – achter de schrijftafel en niet langer dan een uur.’ (Querulantisme)
‘Hun hart is als een papiervergaarder en hun ziel als een nietmachine.
Ze (politici; EW) zijn gevoelloos, muziekloos, hersenloos. De enige opera die ze opwindt is de oorlog.’ (Een verkeerd soort simpelheid)
In Wild zijn zesenveertig stukken opgenomen.
Bij lezing hoor je Komrij spreken, mopperen, en zichzelf relativeren.
Het is een heerlijke pocket om weer even de zeurderige stem van Gerrit Komrij te horen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juli 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

PHOrhan Pamuk – Dat vreemde in mijn hoofd €29.90

Pamuk neemt de lezer in deze roman mee naar het Istanbul van medio jaren vijftig tot dat van 2012. De broers Hasan Aktaş en Mustafa Karataş (de een heeft bewust een andere naam gekozen dan de ander) verhuizen vanuit hun kleine dorpje op het platteland naar Istanbul. Daar willen zij het gaan maken als yoghurt- en bozaventers (boza is een lokaal laag alcoholisch drankje). Als respectievelijk hun zonen Korkut en Süleyman (van Hasan) en Mevlut (van Mustafa) zich bij hen voegen, volgen zij in de voetsporen van hun vaders.
Korkut trouwt met Vediha. Tijdens de bruiloft ziet Mevlut een meisje met prachtige ogen: Samiha, jongste zus van Vediha. Süleyman biedt Mevlut aan liefdesbrieven uit diens naam aan Samiha te schrijven, maar in plaats van die brieven aan Samiha te richten, stuurt hij ze aan de lelijkste van de drie zussen: Rayiha. Via de briefwisseling worden Mevlut en Rayiha verliefd op elkaar en op een donkere nacht ontvoert Mevlut de jonge vrouw, in de veronderstelling dat zij een ander is.
Tegen de verwachting in wordt Mevlut gelukkig met Rayiha. Ze krijgen twee dochters. Terwijl Hasan en zijn zonen steeds meer aanzien en – daarmee gepaard – financiële middelen verwerven, blijft Mevlut als bozaverkoper sappelen. Hij kan de eindjes nauwelijks aan elkaar knopen. Toch geniet hij van het zwerven door de nachtelijke straten van Istanbul, waarbij zijn stem ‘Bo-zaa!’ klinkt. Ook in betere tijden, met baantjes die hem meer geld opleveren, blijft Mevlut boza verkopen. Tijdens die wandelingen komt er van alles op in zijn hoofd. Hij wisselt van gedachten met gebouwen, reclameposters en grafzerken. Soms weet hij niet wat werkelijkheid is en wat verbeelding.
Mevlut is een integere, in zichzelf gekeerde man. Iemand die zich wegcijfert voor anderen, die zich nooit ergens op laat voorstaan. Naïef noemen zijn twee neven hem. Ondanks tegenslagen houdt de bozaverkoper het hoofd boven water. En wie kan aan het eind van het verhaal oprecht zeggen dat hij gelukkig is? Juist.
Lezen, deze prachtige roman van Nobelprijswinnaar Pamuk!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juni 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

nell zinkNell Zink – Misplaatst  19,99

Jaren zestig, Virginia, VS. Peggy Vaillaincourt beseft al jong dat ze in het verkeerde lichaam is geboren. Als ze verneemt dat een kleine universiteit in Stillwater voornamelijk vrouwelijke studenten herbergt, besluit ze daar te gaan studeren. Ze wil Schrijven, met kapitale S. En jonge vrouwen ontmoeten. Bij schrijfdocent Lee Fleming, telg uit een aristocratisch geslacht, meldt ze zich aan. Deze homoseksuele Lee zou niets liever willen dan zelf dichter te zijn, beroemd, op zijn minst. Er ontstaat een (prachtige) discussie tussen de twee over toelating tot zijn colleges. De androgyne Peggy maakt iets in hem los, ze geeft hem ongewoon scherp weerwoord en hij nodigt haar uit in zijn huis, aan de overkant van Stillwater Lake. In de kanotocht van de universiteit naar huis wordt hij overvallen door lust, ze ziet eruit als de jongen van zijn dromen. En Peggy? Allemachtig, dat seks met een man zo fijn kan zijn…
Peggy raakt zwanger en de twee worden gedwongen te trouwen. Eerst wordt zoon Byrdie geboren, enkele jaren later dochter Mireille. Ondertussen bloedt de relatie tussen de lesbische vrouw en de homoseksuele man dood. Lee neukt zich tien slagen in de rondte met jongemannen, terwijl Peggy tot huismoeder/sloof is verworden. Peggy besluit te vluchten met haar dochtertje. Zij steelt een andere identiteit voor hen beiden – een zwarte/neger, terwijl Mireille een ivorenblanke huid heeft – en leven in achterstandskolonies.
De verhaallijn van Lee, en vooral die van Byrdie, lopen door het verhaal van Peggy (inmiddels ‘Meg’ geheten) en Mireille (‘Karen’) heen. Byrdie is een alfamannetje dat experimenteert met drugs. Ondertussen heeft ook Meg de mogelijkheden met drugs leren kennen: ze wordt een trafficker en weet op die wijze veel geld te vergaren, al blijft ze leven volgens de absolute armoedestandaard. Lee heeft ondertussen detectives ingehuurd om zijn vrouw en dochter op te sporen. Tevergeefs. Tot de paden van Karen en Byrdie zich kruisen. Drugs involved. Het gezin is voor het eerst sinds jaren compleet, in de rechtbank. Slaan ze elkaar de hersens in of komt men tot elkaar? Ga het maar lezen, het is de moeite meer dan waard!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juni 2016
.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

chandraVikram Chandra – Red earth and pouring rain € 17,50

Als Abhai in de VS zijn bul in de antropologie heeft gehaald, keert hij terug naar zijn ouderlijk huis in India. Hij is zijn roots ontgroeid en ergert zich aan het lawaai, de vochtige hitte en het naïeve geloof van zijn ouders, devote hindoestanen. Een aap brengt hem tot razernij als het beest Abhais spijkerbroek van de waslijn grist en ermee aan de haal gaat. De jongeman pakt een buks en schiet het beest, tot grote ontzetting van zijn ouders. Hoe haal je het in je hoofd aap-God Hanoeman tegen je in het harnas te jagen. Als de aap vecht voor zijn leven, verschijnt God-van-de-doden Jam ten tonele, evenals Hanoeman. Beiden eisen de aap op. Uiteindelijk komen ze tot een vergelijk: de aap mag blijven leven zolang hij iedere dag gedurende twee uur de mensen weet te boeien met een verhaal. De Indiase Sheherazade is geboren.
Chandra verweeft meerdere verhalen in deze bijzondere roman. Vooral de levens van Sandzjai en diens halfbroer Sikander die de aap vertelt zijn daarbij van belang. De eerste bekwaamt zich tot dichter, de tweede tot krijgsman. Dit alles in het India van de 18e/19e eeuw. Als Sandzjai eenmaal beroemd is, weet hij de vrouw van zijn dromen te veroveren. Tegen hun wil blijft het stel kinderloos, waarop Sandzjai zich ten einde raad richt tot een vermaard Engels arts. Wonder boven wonder raakt zijn vrouw zwanger en Sandzjai besluit zich met zijn gezin aan te sluiten bij de reizende karavaan van de Engelsman. Tot zijn aanbidding omslaat in pure haat. Ondertussen heeft Sikander zich bij de Engelsen aangesloten en vecht hij aan hun zijde. En dat terwijl Sandzjai heeft besloten zijn pen in te ruilen voor het zwaard en de Engelsen te gaan bevechten. Een confrontatie tussen de twee halfbroers kan niet uitblijven.
Een andere verhaallijn is die van Abhai. We lezen over zijn wilde avonturen als student, over braspartijen en amoureuze verhoudingen. Hij krijgt een relatie met de schatrijke Amanda wiens moeder ooit een gevierd porno-actrice was. Ondertussen keert de persoon Abhai regelmatig terug in het verhaal van de aap. Als deze oververmoeid is, dient Abhai verder te vertellen.
Ten slotte speelt een deel van het verhaal zich ook af in Londen aan het begin van de 20e eeuw. De onsterfelijke Sandzjai is de Engelse arts achterna gereisd. Deze blijkt veranderd in een – eveneens onsterfelijke – seriemoordenaar, een soort Jack the Ripper.
Stromende regen en rode grond is het debuut van Vikram Chandra. Het is een verhaal in een verhaal in een verhaal, et cetera. Over de hele wereld werd het boek geprezen. Nu, twintig jaar later, is Chandra’s naam gevestigd en wordt hij in een adem genoemd met die andere Vikram (Seth).

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, juni 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

vsvLeon de Winter – VSV €12,50

Dat Leon de Winter nu niet de meest genuanceerde Nederlander is, zal eenieder beamen. Dat neemt niet weg dat hij vaak uitstekende romans schrijft, waarbij dat gebrek aan nuance in dit verhaal ingezet wordt als wapen in de strijd. Dat maakt dit boek ook zo bijzonder.
In VSV vermengt De Winter fictie en werkelijkheid. Zo begint de roman met Theo van Gogh die als een incompleet lichaam (alleen een hoofd) in het voorportaal van het hiernamaals verblijft. Hij wordt toegesproken en ingewijd door een onlangs overleden Amerikaan, Jimmy. Die vertelt hem dat hij weer ‘compleet’ kan worden, en dat hij wordt voorbereid op de volgende fase (hemel). Die kan hij bereiken als hij eerst een aantal goede daden verricht op aarde en onbewust (…) uit mededogen handelt.
Ondertussen gaat er van alles mis op aarde. Een groep geradicaliseerde Marokkaanse tieners pleegt een bomaanslag in de parkeergarage onder de Stopera, kaapt een vliegtuig op Schiphol en eist onder andere de vrijlating van Mohamed Boujeri, de moordenaar van Van Gogh. Tot slot gijzelen zij een aantal leerkrachten en kinderen in een lagere school in Amsterdam-Zuid.
De Winter laat allerlei bekende Nederlanders de revue passeren. Bram Moszkowicz, Job Cohen, Minister Donner, korpschef Van Welten, maar ook Leon zelf spelen een hoofdrol in dit verhaal. Daarbij weet De Winter als geen ander hen te typeren zoals u en ik ze ons herinneren. Het personage Leon de Winter wordt met een hoge dosis zelfspot gepresenteerd, evenals het kinnesinne tussen Theo en Leon toen de eerste nog leefde.
VSV is een bizarre, gedurfde en inventieve roman. Mateloos, wat zowel Theo van Gogh als Leon de Winter typeert.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, mei 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

moedervlekkenArnon Grunberg – Moedervlekken € 22,50

7 Mei sprak ik de kleine, grote Grunberg in Den Haag. Hij werd geïnterviewd door Hugo Borst. Wat een heerlijk duo. Vroeger spraken we in Nederland  over ‘de grote drie’ (wat er natuurlijk vijf hadden moeten zijn: Claus en Haasse hoorden daarbij). Heden ten dage is er wat mij betreft nog maar één: Grunberg. Nou vooruit, twee: ook Maartje Wortel reken ik tot de GROTE auteurs van deze tijd. Sorry: Jamal Ouariachi mag ik niet vergeten, dus toch weer ‘de grote drie’.
Moedervlekken zou gaan over Grunbergs moeder. Die moeder komt echter nauwelijks in het boek voor. Moeder? Vader! Psychiater Kadoke (klemtoon op laatste e) kan zich niet beheersen bij Rose,  de Filipijnse verzorgster van moeder. Noem het een verkrachting. Daarna is er een probleem: wie moet er nu voor ‘moeder’ zorgen? Uiteindelijk trekt hij zelf weer bij haar in. Als hij de psychotische Michette onder behandeling krijgt, denkt hij de oplossing te hebben gevonden: Michette gaat moeder helpen. Zijn moeder zal structuur aanbrengen in het leven van de suïcidale jonge vrouw. Voor hij het weet verbrandt Kadoke de protocollen waarachter psychiaters zich verschuilen. Michette biedt zich met regelmaat aan hem aan: waarom zwelg je in je eigen lijden? Neuk me, neem me. Ongewild wordt zij psychiater van de psychiater. En ondertussen valt Kadoke, zoals hij het zelf noemt, dieper en dieper.
Moedervlekken is een ouderwets goede Grunberg, een boek met ‘scherpe randjes’, een roman die tot nadenken stemt. Hoe is het met onze zorg gesteld? Moeten we – tegen beter weten in – mensen beschermen tegen hun wens uit het leven te stappen? Lezen dit boek, en er daarna met uw naasten over praten. Het zal uw wereld verrijken.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, mei 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

een woordFrank Westerman – EEN WOORD EEN WOORD € 19,95

Begin jaren tachtig heb ik Westerman regelmatig een pilsje getapt, in café Loburg te Wageningen waar ik als student werkte. Volgens een wederzijdse vriend moet ik hem kennen, maar blijkbaar heeft hij zich in die jaren goed weten te verstoppen. Hoe anders is dat sinds hij non-fictie boeken schrijft. Als geen ander weet hij empathie voor zowel zijn protagonisten als antagonisten op te wekken. En daarbij steek je als lezer ook nog eens een heleboel op. Wat wil je nog meer…
EEN WOORD EEN WOORD begint bij de Molukse kapingen medio jaren zeventig. Bovensmilde, Assen, Amsterdam. Westerman zat in de laatste klassen van de lagere school. Hij woonde zo ongeveer om de hoek van de Jasmijnstraat, waar zoveel kapers vandaan kwamen. Uitgebreid beschrijft hij de omstandigheden in die tijd, de strijd voor de RMS van kinderen wiens ouders, KNIL-militairen, periodiek naar Nederland waren verbannen. Dat dachten zij althans. Ooit zou hun Ambonese vrijstaat, Republik Maluku Selatan, gerealiseerd worden. De jongeren waren de hoofsheid van hun ouders zat en pakten de wapens op, zoals zoveel vrijheidsstrijders in West-Europa in die jaren. Voor het eerst treedt ‘the Dutch Approach’ in werking: in plaats van met geweld benader je de daders via een psychologisch spel. Wereldwijd werd ‘the Dutch Approach’ een begrip, en is dat nog steeds in kringen van terrorismebestrijding, al lijkt Nederland inmiddels een geheel andere koers te varen.
Via de geschiedenis waar Westerman zo ongeveer deel van uitmaakte, neemt hij de lezer mee naar de evolutie van terrorisme in Europa. Hij volgt cursussen in onderhandelingstechnieken op Schiphol en bij het leger (Ossendrecht-2). Is de pen machtiger dan het zwaard, of moeten we ons de woorden van die Poolse legerofficier inprenten: “maar van dichtbij kun je maar beter een pistool bij je hebben” of woorden in die trant.
Westerman schrijft vlot. Ondanks de thematiek lees je EEN WOORD EEN WOORD in één adem uit. Wat beklijft is een zekere onrust: ís de pen machtiger dan het zwaard? Is er nog enigszins hoop op een goede afloop van al dat geweld van ideële en niet-ideëel gemotiveerde criminelen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, mei 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

peperRascha Peper – Vossenblond   € 10.00

Walter Tervoort is archeozoöloog. Hij bestudeert de relatie tussen mens en dier en de natuurlijke omgeving van de mens in het verleden. In die functie doet zijn gerenommeerde bureau onderzoek naar 1200 skeletten die worden opgegraven vanonder de eeuwenoude kerkvloer van de Grote Kerk in Alkmaar. De staat van de skeletten, de voorwerpen die erbij worden aangetroffen, resterende kledij: alles wordt nauwkeurig beschreven alvorens de resten een nieuwe bestemming vinden. Ooit was hij getrouwd, Walter, met de wispelturige Charley. Toen hij 29 jaar oud was zijn zij gescheiden. Sinds die tijd zoekt Walter af en toe troost tegen betaling.
Als zijn vaste gezelschapsdame er de brui aan geeft, haar man verdient middels overwerk genoeg om het hoofd boven water te houden, gaat hij op zoek naar een ander lief voor een enkele nacht. Helaas blijkt zijn wensenlijstje niet eenvoudig, en uiteindelijk wordt hij opgescheept met Vera, wiens profiel hem allerminst aanstond. Vera…
Tegen beter weten in wordt Walter verliefd. Wie is deze ongrijpbare vrouw van rond de dertig? Ze zou zijn dochter kunnen zijn! En waarom raakt hij zo verslingerd aan haar? Ik heb het boek gelezen, dus ik begrijp Walter wel. Geluksvogel! Of toch niet?
Peper weet zich als geen ander te verplaatsen in de drijfveren van de andere sekse, ze toont op onweerlegbare wijze aan hoe onverbiddelijk begeerte een leven kan gaan beheersen. Of is het liefde? Lezen, deze prachtige roman!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, april 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

2013_14Roel Bentz van den Berg – Het naderen van een brug  €22.00

Waar gaan onze doden naartoe? Hoe gaat het met de doden? “Dat wil ik een dode laten vertellen,” zei BvdB tegen Wim Brands in februari in het tv-programma Boeken. Hij tovert de tussenwereld ten tonele. Ze staan tegenwoordig aan de kant, ze zijn weggestopt, die doden. Maar Mark, deze dode, wil na het onvermogen van zijn vrouw Helen te spreken tijdens de begrafenisplechtigheid, aantonen dat hij nog wel degelijk aanwezig is. Dat hij geen dakloze ontheemde is. Probeert, tevergeefs, zijn geliefde nog te bereiken. Die geest van Mark…
Bij leven was Mark acteur. Zijn vader, een beroemd acteur, werd tijdens zijn rolvertolking van Hamlet van het podium geblazen (actie Tomaat; BvdB’s vader is dat daadwerkelijk overkomen). Mark speelt ook Hamlet, tegen de wens van zijn vader in, maar raakt verstrikt in die rol, en raakt de weg min of meer kwijt. Op zeker moment vertrekt hij van huis. Van zeer nabij beschouwt hij zijn vrouw, zonder dat zij er erg in heeft. En dan nadert hij die brug, half afgebouwd, een halve brug waarvan de weerspiegeling in het water doet vermoeden dat de overkant wel degelijk wordt bereikt.
Het naderen van een brug is een boek over een rouwproces, waarbij niet alleen de levende nabestaande, maar ook de dode ‘nabestaande’ een stem krijgt, aldus BvdB.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, april 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Marai RomeSándor Márai – Er is in Rome iets gebeurd € 19,99

In plaats van kale geschiedschrijving biedt Márai een andere insteek op de dood van Julius Caesar. Allereerst bespreekt een groep slaven de commotie die heerst in de badplaats Baiae. Vanaf een heuvel zien zij voorname personen de plaats binnenstromen, met (te) velen tegelijk. Dan komt een maîtresse van de keizer aan het woord, gevolgd door hoofdstukken vanuit het perspectief van vertrouwelingen van Caesar. Een hoop opportunisten, kontlikkers om het maar eens recht voor zijn raap te zeggen. Allen maken zich zorgen: wat zal er veranderen nu Caesar is vermoord?
De uitgever (Wereldbibliotheek) prijst dit boek aan als hoogtepunt in het oeuvre van Márai. Die mening kan ik geenszins delen. Kentering van een huwelijk, Gloed en Land, land!  vond ik vele malen beter. Maar misschien is het omdat ik de Klassieken niet goed ken en ontgaat mij daarom een deel van dit verhaal, waarin Márai vanuit het perspectief van de entourage schrijft. Misschien moet u Er is in Rome iets gebeurd zelf eens lezen. Indien u een klassieke achtergrond heeft, zal dit boek u zeker bekoren (anders wordt het doorbijten).

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, april 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Def. opmaak Poubelle tbv drukker DEF.inddPieter Waterdrinker – Poubelle € 21,50

Wessel Stols is een succesvol reclamemaker. In zijn hart wil hij echter schrijver zijn, een oeuvre opbouwen. Hij aanbidt Nabokov, Hermans, Tolstoi. Op 35-jarige leeftijd laat hij zich uitkopen en met het miljoen dat hij ineens op zijn bankrekening heeft staan, besluit hij de daad bij het woord te voegen: hij gaat schrijven, in Zuid Frankrijk. Een enthousiast begin van zijn roman, met als protagonist de Fransman Eugène Poubelle, uitvinder van de vuilnisbak (poubelle in het Frans), strandt al snel in moedeloosheid en strijd. Hij vervreemdt van zijn vrouw Friedl, directrice van een aantal crèches in Amsterdam. Hun ongewild kinderloze huwelijk begint steeds diepere barsten te vertonen. Na enkele maanden reist zij terug naar Amsterdam. Wessel gaat ten slotte naar Rusland om inspiratie op te doen, zit zelfs een nacht te schrijven aan Tsjechovs originele werktafel. Ondertussen groeit via speculaties zijn banksaldo exponentieel, totdat het misloopt.
In Rusland belandt Stols min of meer per ongeluk in de kunsthandel. Op discutabele wijze verwerft hij schilderijen van bejaarde Russische schilders en verkoopt de doeken voor veel geld in Nederland. Gestaag raakt zijn bankrekening weer gevuld.
Tegen wil en dank belandt Wessel via vriend Clemens van Dongen in de politiek. Zijn carrière voert hem naar Brussel en Straatsburg: zitting in het Europese Parlement. Wederom trekt hij naar het oosten. Op het Maidanplein in Kiev moedigt hij de burgers aan te kiezen voor Europa, zonder het te beseffen stookt ook hij het vuur op om president Janoekovitsj te verjagen. Ondertussen neukt hij zich drie slagen in de rondte, laat hij zich voor het karretje spannen van Shell en laat hij zich meevoeren door de heersende mode. Vooral is hij echter op zoek naar zichzelf, naar wat er echt toe doet. Hij beseft meer en meer dat hij helemaal niets heeft met de sociaaldemocratische leuzen die hij uit, dat hij misbruikt wordt door een bedrijf zonder ethische agenda. Op dat moment begint zijn Russische verleden op te spelen, evenals zijn toespraak in Kiev. Porosjenko neemt de macht over in de Oekraïne, Rusland annexeert de Krim, MH-17 wordt uit de lucht geschoten. En Wessel? Hij probeert tussen de strijdende partijen te laveren, op zoek naar een zoon.
Voor Wessel Stols kun je een aantal namen invullen, waarbij de ras opportunist Frans Timmermans mij het meest voor de geest staat. Liegen of het gedrukt staat, wanneer het zo uitkomt. Ook een rolletje voor Olaf Koens, Nederlands dapperste journalist in die dagen.
Poubelle is een magistrale roman. Waterdrinker is er in geslaagd de recente geschiedenis van de Oekraïne, maar ook de wanstaltelijke mores van het Europese Parlement, op onnavolgbare wijze in romanvorm inzichtelijk te maken. Als de redactionele slordigheden voor de volgende oplage worden gecorrigeerd, is dit ongetwijfeld het beste boek van 2016.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, april 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

gelukszoekersSunjeev Sahota – Het jaar van de gelukszoekers €19,95

Randeep, Avtar en Tochalan gaan ieder om eigen redenen van India naar Engeland. Geld (willen) verdienen is het enige wat zij gemeen hebben, wat hen drijft. De een gaat ‘legaal’ (via visumvrouw Narinder), de ander gaat legaal via een studiebeurs, de laatste reist via vrachtwagens en ander ongemak wat we sinds kort zo goed kennen uit journaalbeelden. Dat geld verdienen niet eenvoudig blijkt, moge duidelijk zijn. De drie jonge mannen belanden in een survival of the fittest. Daarbij gaan alle morele grenzen overboord. Overleven, daar gaat het om, koste wat kost, zelfs je beste vrienden moeten daaraan geloven indien het niet anders kan. Af en toe moest ik het boek wegleggen, omdat het te gruwelijk was, waarbij ik tevens besefte dat dit de reële situatie van vele illegalen is.
Het gegeven van deze roman is iets waar Groot Brittannië al decennia mee te maken heeft. In Nederland is daarvan in veel mindere mate sprake. Maar ook de vluchtelingen die hier illegaal verblijven, zullen zich waarschijnlijk niet anders gedragen dan de drie opportunisten uit India. Alleen al in die zin zou deze uitstekend geschreven roman verplichte literatuur moeten zijn voor iedere burger. Empathie, kent u dat woord nog? Heeft dat enige invloed op uw gedrag? Durf in de spiegel te kijken en lees dit schitterende boek!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, april 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

borgesEdwin Williamson – Borges, een leven

Lang geleden heb ik een cassette gekocht met vier boeken die het gros van Borges’ werk bevatten: De Aleph en andere verhalen, Het verslag van Brodie en andere verhalen, De geschiedenis van de eeuwigheid en andere essays en Het geheimschrift en andere gedichten (mooie dundruk van De Bezige Bij). Achterin de boeken die ik heb gelezen, schrijf ik altijd een paraaf, maand en jaar, en in enkele steekwoorden wat ik van het boek vond. Zo las ik vandaag achterin Aleph en andere verhalen: “07/05; Tja, wat moet ik hier van zeggen… In ieder geval is mijn humeur nu in mineur.” Had ik de uitstekende biografie van Williamson maar eerder gelezen, dan had ik veel meer van Borges’ werk begrepen. Dat wordt herlezen.
Borges (1899 – 1986) groeit op als kind uit vooraanstaande families: zij hebben een beslissende rol gespeeld in de totstandkoming van het onafhankelijke Argentinië. Zijn moeder Leonor koestert deze historie, zijn vader Jorge is meer pragmatisch van aard. Deze strijd tussen ‘het zwaard’ (de beschaving, moeder) en ‘de dolk’ (barbarij, vader) blijft de schrijver tot aan zijn dood bezighouden en dwarszitten. Borges groeit geïsoleerd op met zijn zusje Norah. Pas op latere leeftijd gaat hij naar de lagere school waar hij al gauw het pispaaltje van de klas wordt. Na jaren van pesterijen, biedt vader Jorge hem een dolk aan: “Toon dat je een man bent.” Natuurlijk gebeurt dat niet en uiteindelijk wordt de jonge Jorge Luis Borges van school gehaald om verder via een privélerares thuis onderricht te krijgen.
Vlak voor aanvang van WO-I verhuist het gezin naar Genève waar de ouders een reis door Europa willen maken. Vader verwacht in Genève een oogoperatie te kunnen ondergaan. Bovendien wil hij het huwelijk met Leonor nieuw leven inblazen, hun vroegere passie herwinnen. Maar dan breekt de eerste wereldoorlog uit. Twee vrienden maakt de jonge Jorge in Genève, vrienden voor het leven. En hij wordt voor het eerst hevig verliefd, op de eenvoudige Emilie. Dit tot onvrede van zijn ouders. Vader neemt Jorge mee naar een prostituee, ‘volgens aloud Argentijns gebruik’. Dat avontuur mislukt jammerlijk, waaraan de jonge Jorge een trauma voor het leven overhoudt. Toch zal hij Genève tot aan zijn dood een warm hart toedragen.
Rond zijn twintigste keert Borges terug naar Buenos Aires. Inmiddels is de stad hem vreemd geworden. Hij hunkert naar Genève, naar zijn twee joodse vrienden aldaar. En naar de liefde. Vanaf dat moment is de liefde iets dat hij tevergeefs najaagt. Als hij dan ook nog eens De goddelijke komedie van Dante leest, heeft hij maar één doel in zijn leven: het vinden van zíjn Beatrice. Schrijven ziet hij daarbij als uitlaatklep en als kans meisjes te imponeren.
Zoals de jonge Jorge schippert tussen zwaard en dolk, zoals hij wankelt tussen apathisch verlangen en moed, zo zwalkt hij ook van de ene politieke hype naar de andere. Als late tiener dweept hij met het communisme, als late twintiger (inmiddels begint hij zich een naam te verwerven in literaire kring) is hij een nationalist, tegen het fascisme aan. Anderzijds is hij bang dat Argentinië een vazalstaat van het opkomende nazisme in Duitsland zal worden, de springplank naar Zuid-Amerika. En de liefde blijft hem ondertussen dwarsbomen. Norah Lange is zijn eerste echte muze, die hem tot zijn dood zal inspireren. Buitengewoon gevoelig is hij in zijn relatie tot vrouwen (en zeer preuts bovendien). Zij vormen de inspiratie tot de meeste van zijn gedichten. Echter: de band met zijn moeder (vader is inmiddels overleden) is beknellend. De relatie tussen de twee kan als ziekelijk worden beschouwd. Zij bepaalt wat wel en niet door de beugel kan, waarbij zij ‘het zwaard’ hanteert, evenals haar dogmatische katholieke overtuiging. Tot haar dood zal Jorge bij haar blijven wonen (hij is dan 67!). Pas in de laatste maanden van haar leven, durft hij zich inzake de liefde tegen haar te keren.
Als Juan Perón aan de macht komt, is Borges geschokt. Deze populist viert hoogtij mede dankzij de gunstige economische omstandigheden als Argentinië ’s export hoogtijdagen beleeft vanwege de wederopbouw van Europa na WO-II. Als het soms even wat slechter gaat, verschijnt de beeldschone Evita op het bordes van het presidentieel paleis. Het gepeupel aanbidt haar. Nooit heb ik beseft dat de Peróns zo’n verachtelijk stel vormden… Borges probeert hen op alle mogelijke manieren te bestrijden. Zeker nu hij – na 1971 – ook internationaal erkenning krijgt en beseft dat zijn pen een machtig wapen is. Hij, die de ‘verlichte democratie’ altijd heeft voorgestaan, stelt nu dat je het niet aan het domme volk kunt overlaten een leider te kiezen (spiegel dat aan de sfeer in Nederland van vandaag de dag; ik zou Borges bijna gelijk geven). Een ‘gefundeerde dictatuur’ beveelt hij aan. Hij is dan ook verheugd als via de Bevrijdende Revolutie (Revolución Libertadora) het leger de macht overneemt. En weer wedt hij op het verkeerde paard: allerlei eredoctoraten vallen hem wereldwijd ten deel, nationale onderscheidingen worden hem toegekend, toch zal hij de Nobelprijs niet ontvangen, omdat hij de regimes van Videla en Pinochet omarmt. Als hij daarop kritisch wordt aangesproken door journalisten, verdedigt hij zich door te zeggen dat hij al jarenlang blind is (waar), en dat hij slechts af kan gaan op wat men hem vertelt (onzin).
Op één gebied is het eind goed, al goed: de laatste vijftien jaren van zijn leven heeft hij dan toch zijn Beatrice ontmoet: María Kodama, zo’n vijfenveertig jaar jonger dan hij. Een geëmancipeerde jonge vrouw met wie hij, korte tijd voor hij sterft, in het huwelijk treedt.
Borges, een leven is een uitmuntend werk, al had de uitgeverij aan zo’n magistraal boek wel iets meer redactionele aandacht mogen besteden. Het nodigt uit tot hernieuwde kennismaking met zijn essays en tot herlezing van proza en poëzie dat ineens in een heel ander daglicht komt te staan.
Deze titel is alleen 2e hands leverbaar via www.boekwinkeltjes.com

© Eus Wijnhoven, maart 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

schroderAllard Schröder – Sebastiaans neus € 24,90

Na tientallen jaren bij de bank te hebben gewerkt, wordt Sebastiaan Welsend opeens ontslagen. Zijn afdeling zal worden opgedoekt. Sebastiaan is zestig, leeft al lang gescheiden van zijn vrouw Regina en heeft geen contact met zijn zoon. Uiterlijk komen we niet veel meer van hem te weten dan dat hij een enorme neus heeft. Na het ontslag stort zijn wereld in en hij dient invulling te geven aan een nieuw leven. Dat gaat hem allerminst eenvoudig af. Tijdens de lege dagen begint hij te roken en op die momenten komen herinneringen naar boven aan zijn grote jeugdliefde, Henri. Via via weet hij haar op te sporen. Ze blijkt te wonen in Prosperity, NC, USA. Zonder dralen pakt Sebastiaan zijn koffers op zoek naar de muze van weleer. Als Welsend op de plaats van bestemming arriveert, blijkt Henri juist naar Nederland te zijn vertrokken ter afhandeling van een testament.
In Nederland ontmoeten de twee jongbejaarden elkaar weer. De liefde van weleer bloeit op, al bezorgt de nukkige Henri hem heel wat hoofdbrekens. Aan hun leven dat zo’n veertig jaar geleden is afgebroken, wordt opnieuw invulling gegeven, met alle complicaties van dien. De cirkel is rond.
Sebastiaans neus is een relaas van ongerealiseerde verwachtingen, van go with the flow en van ploeteren tegen de stroom in. De prachtige stijl van Schröder maakt het geheel tot een feestje.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, maart 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

BW16_Geschenk_met_buikband_231_1Esther Gerritsen – Broer

De eerste zin – Haar broer belde haar, vlak voor hij zijn been zou verliezen. – trekt je direct dit geschenk in om je tot het einde niet meer los te laten. Olivia heeft een uitstekende baan, is getrouwd met een tandarts, ze hebben twee aardige tienerzonen. Grachtengordel in optima forma. Wat wil een mens nog meer. Maar dan krijgt ze dat bewuste telefoontje, vlak voordat zij een presentatie moet geven voor de aandeelhouders van het kwakkelende bedrijf waar zij controller is.
De relatie tussen Olivia en broer Marcus is al lang beperkt tot het hoognodige. Eens in de zoveel jaar hebben zij contact. In tegenstelling tot Olivia is Marcus een vrijbuiter die leeft in caravans en vakantiehuisjes. Soms begeleidt hij wandelaars als gids. Zijn bezittingen passen in één koffer. Hoe komt het dan dat Olivia’s wereld volledig overhoop wordt gehaald door de amputatie van Marcus’ been, en hoe bestaat het dat haar broer helemaal opleeft en als herboren zijn nieuwe leven oppakt? Tot het einde toe houdt Gerritsen ons in spanning om te besluiten met een verrassend einde. Broer is één van de beste Boekenweekgeschenken van de laatste jaren.

© Eus Wijnhoven, maart 2016

 

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

wat nu kleineHans Fallada – Kleine man wat nu? €12,50

In 1932 zag deze roman het licht, waarmee Hans Fallada (alias van Rudolf Ditzen) op slag een wereldberoemd auteur werd. Het boek werd in tientallen talen vertaald en vier keer verfilmd. Zelfs tijdens Hitlers bewind was het verkrijgbaar, al maakte Fallada wel enkele aanpassingen aan het origineel.
Het verhaal speelt zich af in het Duitsland eind twintiger begin dertiger jaren. Er heerst een wereldwijde crisis. Johannes Pinneberg, verkoopmedewerker, bezwangert zijn grote liefde Emma (“Lämmchen”, Engeltje) Mörschel. Lämmchen is een meisje uit een arbeidersgezin. Zowel haar vader als broer Karl haten de bourgeoisie, waartoe zij Johannes rekenen. De laatste krijgt een baan bij een kledingmagazijn en trekt met Lämmchen  bij zijn moeder in Berlijn in, een dame van dubieuze allure. Helaas duurt dat dienstverband niet lang. Toch probeert het jonge stel er met “Der Murkel” (het wurm) er het beste van te maken. De armoede neemt echter toe en Pinneberg beseft dat hij inmiddels behoort tot de miljoenen kansloze werkelozen. Lämmchen houdt het gezin tegen wil en dank op het rechte pad, de liefde tussen Emma en Johannes weerstaat ten slotte alles.
Het is opzienbarend hoe Fallada in deze roman al schrijft over de pesterijen ten aanzien van joden. Ook de opkomst van de nazi’s krijgt een plaats in het verhaal, waarbij duidelijk wordt gemaakt dat het wenselijk is je òf bij hen òf bij de communisten (familie Mörschel) aan te sluiten. De twijfelaar Pinneberg kan geen keuze maken.
Kleiner Mann – was nun? is een prachtige roman die de hopeloosheid van die jaren voortreffelijk in beeld brengt. Lees ook de uitstekende biografie Hans Fallada (door Anne Folkertsma), waarvan een bespreking in het archief is geplaatst.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, maart 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

de laatste handWieslaw Mysliwski – De laatste hand € 24,99

Via Over het doppen van bonen maakte ik enkele jaren geleden kennis met het werk van de Poolse schrijver Wieslaw Mysliwski (1932). Ik was meteen verkocht. Ook zijn laatste in het Nederlands verschenen roman is weer een pareltje waarin hij via beschouwend, filosofisch proza een wereld voor de lezer ontsluit.
Een man van middelbare leeftijd probeert aan de hand van zijn adresboekje zijn leven te reconstrueren. Ooit was hij een veelbelovend student aan de kunstacademie, maar na ongefundeerd pittige kritiek van zijn docent geeft hij de brui aan zijn opleiding. Hij gaat in de leer bij de plaatselijke kleermaker, waar slechts het tornen van afgedragen kleding aan hem wordt toevertrouwd. In deze periode schaft hij een adresboek aan. Na zijn ‘carrière’ in de kleding volgt een weg van twaalf ambachten en dertien ongelukken, al komt hij uiteindelijk in rustiger vaarwater terecht en verdient hij bakken met geld als handelaar.
Bij sommige namen uit het adresboek vormt hij zich een helder beeld, terwijl andere geen belletje doen rinkelen. Prachtige observaties en levenswijsheden resulteren hieruit. Er is één constante in zijn leven: zijn grote liefde voor Maria, die hij al op jonge leeftijd heeft leren kennen. Al haar brieven bewaart hij, altijd draagt hij die bij zich. Haar naam komt niet voor in zijn adresboek, haar adres kent hij van buiten. Waarom heeft hij dan nooit ook maar een enkele brief van haar beantwoord?
Mysliwski lezen betekent volledige overgave. Het is als een literaire yoga-oefening. Prachtig!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, maart 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

gij nuGriet op de Beeck – Gij nu €19,95

Met Gij nu bewijst Griet op de Beeck dat zij niet alleen uitstekende romans kan schrijven, maar ook een ster is in het schrijven van korte verhalen. Vijftien verhalen van zo’n twintig pagina’s elk. Geen verzameling bij elkaar geraapt werk, maar een boek met een thema: eenzaamheid in de breedste zin des woords. De beschreven situaties zijn op het oog heel gewoon, omstandigheden zoals we die in onze omgeving dagelijks tegenkomen. Wellicht is dat de grote kracht van deze bundel: welk leed schuilt er achter de rare tic die onze buurman, oom, partner of werknemer af en toe vertoont? In die zin is Gij nu uitzonderlijk. Zonder mededogen, afstandelijk observerend, beschrijft Op de Beeck klein leed met grote gevolgen. Bijna een roman, met als hoofdpersoon de verrotting, de uitsluiting, de geniepige sluipmoordenaar die mensen geestelijk om zeep helpt. Eén verhaal wil ik eruit lichten, dat van een moeder die haar dochter min of meer verstoot: dochterlief krijgt op haar zesde een fiets cadeau en besluit met haar iets oudere broertje een wedstrijdje te houden (blokkie-om zeg maar). Broer klapt tegen een auto en overlijdt. Moeder geeft dochter de schuld en houdt dat tot het bittere einde (…) vol.
Gij nu is een bewijs van het feit dat Op de Beeck zich ook in dit genre een meester toont. Daarbij zij aangetekend dat het eenvoudiger is een goed lang verhaal (roman) te schrijven dan een sterk kortverhaal. Mocht u in depressieve staat verkeren, dan zou ik de bundel nog even aan de kant leggen.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, februari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

saramangoJosé Saramago – Bovenlicht € 19.99

In 1989 duikt onverwacht het eerste manuscript op, dat Saramago ooit als dertigjarige bij een uitgever heeft ingediend onder het pseudoniem Honorato. Toen, in 1953, heeft hij zelfs geen afwijzing gekregen, dat werk werd doodgezwegen. Zielsgelukkig was hij, toen hij de getypte vellen met zijn eerste roman, Claraboia (Bovenlicht), in 1989 weer onder ogen kreeg. Ondanks de status die hij inmiddels had verworven – Nobelprijswinnaar! – was hij bang dat het manuscript wederom zou worden afgewezen, waarop hij zijn vrouw gebood het niet eerder uit te geven dan na zijn dood. Die vernedering wilde hij nooit meer beleven.
In Bovenlicht toont Saramago het doen en laten van een aantal gezinnen in een appartementencomplex in Lissabon. Arme lieden die ploeteren voor hun bestaan. Schoenmaker, prostituee, vertegenwoordiger, zetter, huisvrouw; bovenal huisvrouwen met al hun sores (lees: die mannen). Iedereen houdt iedereen in de gaten. De sociale controle in het gehorige complex heeft voordelen, maar zeker ook nadelen. Men helpt elkaar, maar verkettert elkander evengoed wanneer dat zo uitkomt. De dagelijkse zorgen schetst Saramago, de wijze waarop eenieder probeert te overleven.
Pilar del Rio, Saramago’s weduwe, noemt Bovenlicht ‘de poort naar al zijn werk’. Dat vind ik overdreven, maar een bijzonder boek is dit zeker. Lees het maar, en lees dan direct Als een brandend huis van António Lobos Antunes (zie Archief voor een korte bespreking). Ook dat boek belicht de beslommeringen van mensen die aanmodderen, een appartement in Lissabon, ook zij proberen er het beste van te maken. Juist het vergelijk tussen die twee romans maakt ze allebei nog veel interessanter.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, februari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

vaarwelFemmy Fijten – Vaarwel Soerabaja € 20.00

De omslagfoto van dit boek doet wellicht zoetsappig aan, maar is zeer getroffen. Een orchidee tussen Delftsblauwe scherven.
In 1926 wordt Freddy Ribauwt op Java geboren, zoon van de Nederlander Henri Ribauwt en de Javaanse schoonheid Jasmine. Later volgt nog een jonger broertje, Emo. Door omstandigheden is het gezin rond 1940 genoodzaakt van een suikerplantage naar Soerabaja te verhuizen. Als in 1942 Japan Nederlands-Indië bezet wordt Henri als krijgsgevangene afgevoerd.
Veel Indonesiërs zijn, ondanks de ontberingen, best tevreden over de nieuwe situatie. Eindelijk zijn ze bevrijd van hun bezetter, Nederland. Blanken worden als krijgsgevangenen afgevoerd en langzaam maar zeker neemt de druk op Indo’s toe. Zo ook op Freddy, die na een valse beschuldiging wordt gearresteerd en mishandeld. Dat is in 1943. Jarenlang is dit een repeterend patroon: opgepakt, voor korte of langere tijd in het cachot, mishandelingen ondergaan. Vervolgens wordt hij weer opgelapt. Als Japan uiteindelijk capituleert, heeft Freddy het, in tegenstelling tot Emo, overleefd. Hij gaat in dienst bij het KNIL, al blijkt dat achteraf niet de beste keuze. Nog één opdracht heeft hij te vervullen: de moordenaar van Emo opsporen en naar Jasmine brengen. Haar wraak zal zoet zijn.
Fijten toont een stukje geschiedenis waar zelden over geschreven is. Ze formuleert dusdanig dat je de flora ruikt, de kruiden op de markt, het eten. Door een zorgvuldig gedoseerd gebruik van Maleise woorden, bevindt de lezer zich in ‘ons’ Indië, wat een prestatie op zich is.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, februari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

spitLize Spit – Het smelt €22,95

Met Het smelt heeft Spit (1988) een vuistdik debuut geschreven. De roman speelt zich ruwweg in twee perioden af: in 2002 en op 30 december 2015.
Het boek vangt aan op 30 december 2015 om 9:00 uur als Eva de Wolf zich gereedmaakt naar haar geboortedorp Bovenmeer te vertrekken. Een nieuwe melkstal zal worden ingehuldigd en een gestorven broer zal door de veehouder, Pim, worden herdacht. Nadat de eenzame Eva haar onderbuur in hun Brusselse appartementencomplex nog een snelle blowjob heeft gegeven, helpt hij haar een enorm blok ijs in de auto te laden. Waartoe dat ijs meegevoerd moet worden naar Bovenmeer blijft de lezer lang onduidelijk. Maar reken maar dat zij exact weet wat haar die dag te doen staat.
In 2002 vormt Eva samen met haar klasgenoten/vrienden Laurens en Pim ‘de drie musketiers’. Ze zijn brengen al hun vrije tijd samen door. Eva groeit op in een onstabiel gezin: oudere broer Jolan, aan compulsieve stoornissen leidende jongere zusje Tesje en alcoholistische ouders. Het verdriet van de doodgeboren Tes (Jolans tweelingzusje) tekent het gezin. Laurens en Pim zijn naast vrienden tevens haar vangnet. Als hun seksualiteit ontluikt, neemt Eva in eerste instantie deel aan hun gewaagde spelletjes, tot blijkt dat het vangnet een onthutsende keerzijde in zich bergt.
Het smelt is opgedeeld in perioden. Dit maakt dat het verhaal in stukjes en beetjes voor de lezer wordt onthuld, wat uitstekend werkt. Dat het ijs uiteindelijk smelt is onvermijdelijk, en onverbiddelijk. Een uitstekend debuut dat een grote schare lezers verdient!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, februari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

falladaAnne Folkertsma – Hans Fallada € 29,95

Rudolf Wilhelm Friedrich Ditzen wordt op 21 juli 1893 geboren in Greifswald aan de Oostzee. Hij is de oudste zoon in een voornaam gezin (vader is rechter), heeft twee oudere zusjes en een jongere broer. In zijn tienerjaren ontpopt zich zijn wispelturig karakter, een zekere instabiliteit ook evenals een neiging tot manie. Tijdens een (geacteerd) duel doodt hij op zeventienjarige leeftijd zijn vriend, waarna het bergafwaarts met hem gaat. Twaalf ambachten en dertien ongelukken karakteriseren de tien jaar daarna, een tijd waarin hij verslaafd is aan alcohol en morfine. Maar ook de tijd waarin hij zijn schrijverschap ontdekt en daar manisch aan toegeeft. Op voorwaarde dat hij onder pseudoniem schrijft, Hans Fallada, stuurt zijn vader hem een maandelijkse toelage. Hij trouwt Anna Issel (‘Suse’), een arbeidersmeisje uit Hamburg. Ondanks alle ellende die zij gedurende hun leven met hem meemaakt, blijft ze Ditzens steun en toeverlaat tot aan zijn dood.
Fallada weet niet van ophouden als hij eenmaal aan een boek werkt. Hij sloopt zichzelf en is na afronding van een manuscript (500 pagina’s in enkele weken is geen uitzondering!) volledig doorgedraaid. In de meeste gevallen is opname in een kliniek dan noodzakelijk. Zijn eerste ‘echte’ boek, Bauern, Bonzen und Bomben (1931), is succesvol, Kleiner Mann – was nun? (1932) wordt zelfs een wereldwijde hit. In een klap lijken de (geld)zorgen voorbij, maar Ditzen geeft vele malen meer uit dan de bakken met geld die hij verdient. Zijn leven lang zal dat niet veranderen. Als hij op zeker moment Suse verlaat en zijn hart verpandt aan de veel jongere Ulla Losch is het einde dankzij alcohol en de hernieuwde kennismaking met morfine onvermijdelijk. Hij sterft op 5 februari 1947, cynisch genoeg door een foutje van Ulla bij toediening van slaappillen.
Er is veel te doen geweest over de opportunist Rudolf Ditzen. Was hij nu pro- of anti-nazi? In welk licht moe(s)t zijn werk worden gezien? Grote literatuur of (soms ook wel) onderhoudende lectuur? Meer dan twintig jaar geleden maakte ik kennis met zijn werk, wat ik liefst in het Duits lees. Een tiental van zijn boeken is vertaald in het Nederlands en wordt weer uitgegeven. Buiten het feit dat Folkertsma een uitmuntende biografie heeft geschreven waaruit het zware bestaan van (een) schrijversleven wordt beschreven, is Hans Fallada een ideale kennismaking met zijn werk. Ga dat vooral lezen!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, januari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Hanna Bervoets - Ivanov WT .inddHanna Bervoets – Ivanov  € 19,90

1994; de jonge Felix van der Elsken gaat journalistiek studeren in New York. Onbewust is hij echter op zoek naar zichzelf. Wie, wat, ben ik. Hij is onlangs uit de kast gekomen en begin negentiger jaren begint aids om zich heen te slaan. Vooral in New York vallen honderden slachtoffers. Daarop besluit Felix een scriptie te schrijven over de relatie tussen siv (de apenziekte) en hiv, een onderwerp waarmee de (inmiddels geschorste) onderzoekster Helena Frank zich op dat moment bezighoudt. Zij baseert haar onderzoek op basis van het gedachtengoed van de Rus Ilya Ivanov, die begin twintigste eeuw apen met mensen – Afrikanen, want die zouden dichter bij de apen staan – wilde kruisen. Een waargebeurd fenomeen dat kunstig in de roman wordt verwerkt.
Via medestudente Lois krijgt Felix toegang tot Helena. Lois blijkt een assistente van de onderzoekster te zijn. De twee hebben een mysterieuze relatie tot elkaar en voor Felix beseft wat er gebeurt, wordt hij in het web van het onderzoek van Helena gezogen, met verbluffende gevolgen. Als hij terugkeert naar Nederland, probeert hij zijn tijd in de VS als niet-relevant dood te zwijgen.
Twintig jaar later blikt Felix terug op deze periode. In 2014 zwakt hij bepaalde perioden/aspecten af, of dikt hij die juist aan. Als Helena overlijdt, keert hij terug naar de VS om de crematie bij te wonen. Daar hoort hij van Lois wat er uiteindelijk werkelijk is gebeurd.
Ivanov gaat over de zoektocht naar jezelf, over volwassen worden, over grenzen (hoe betrekkelijk die zijn, hoe persoonlijk, en tot hoe ver die kunnen gaan). Daarnaast gaat het over moederliefde in al haar onvolkomenheden.
Wederom verrast Bervoets ons met een roman van grote klasse.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, januari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

yanagiharaHanya Yanagihara – A little life – € 18,99

Verschijnt in het Nederlands als ‘Klein leven’. (April 2016, €24,99)

Maar misschien moet u toch maar het Amerikaanse origineel lezen, opdat u wellicht iets van de gruwelijkheden mist. Dat is dit verhaal namelijk: gruwelijk, onverbiddelijk, van een onverkwikkelijke schoonheid. En toch ook bijzonder vol liefde.
JB, Willem, Malcolm en Jude leren elkaar kennen tijdens colleges in Massachusetts. Jochies van een jaar of zestien, allemaal met een verschillend verleden.
Samen slepen zij elkaar door hun studie: JB beeldend kunstenaar, Willem acteur, Malcolm architect en Jude magistraat. Carrière, allen vinden hun weg.
Passie!
Maar Jude blijkt een verleden te hebben wat te duister is om het licht te kunnen verdragen, om wie dan ook inzicht te geven in dat gitzwarte verleden. Langzaam maar zeker wordt duidelijk hoe zijn handicap tot stand is gekomen. En dan is daar Willem, die hem in zekere zin redt.

Niet eerder heb ik een boek gelezen dat mij zo heeft geraakt. Mijn vader is vanaf zijn zesde een invalide man. Welke trucs zijn er met hem uitgehaald?
Hoe heeft hij zichzelf weggecijferd opdat zijn omgeving hem maar zou accepteren?
Bij dit boek heb ik gehuild. Het is een van de mooiste en aangrijpendste verhalen die ik ooit heb gelezen.
Ik heb er wakker van gelegen, maar had deze ervaring nooit willen missen.
Wat een schitterend boek!

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, januari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

dijkH.M. van den Brink – Dijk  € 18.99

De auteur kennen we van Over het water, die prachtige roman over twee roeiende vrienden aan de vooravond van WO-II. Weer heeft Van den Brink met Dijk een ingetogen roman geschreven waarbij hij zijn talent ten volle benut: de sfeer die hij van de zestiger jaren van de vorige eeuw beschrijft, is weergaloos, onovertroffen. Terwijl je het boek leest, bevind je je in een zwart/wit film, waar af en toe een streepje kleur in probeert door te dringen.
Dijk is het verhaal van twee jonge mannen die in 1961 bij de Dienst voor het IJkwezen door Noord-Holland trekken. Zij controleren weegschalen en behoeden de burgers voor afzetterij. Zeer gekweten van hun taak zijn de twee. De geschiedenis van het metrieke stelsel, wat in 1799 in Parijs werd uitgedacht maar voor het eerst in Nederland werd ingevoerd (1820), speelt een belangrijke rol in hun leven. Niets mag een loopje nemen met dat metrieke stelsel, daar zien de twee op toe. Daarbij komen ze situaties tegen die het verschil tussen goed en kwaad, tussen malversatie en overleven, op scherp stellen. Langzaam maar zeker wordt het instituut echter door de tijd ingehaald. Zolang sjoemelen de economie stimuleert, wordt het steeds vaker al dan niet oogluikend toegestaan. Vooral door de politiek. Privatiseren is het credo, de waanzinnige ideologie waaronder de maatschappij ook nu te lijden heeft.
In Dijk wordt de hoofdpersoon gevraagd een afscheidsrede te schrijven voor de onkreukbare Karl Dijk. Ten slotte hebben zij veertig jaar nauw samengewerkt. Via de personeelsarchieven leert hij zijn college pas echt kennen.
De roman biedt een terugblik van de zestiger jaren tot het einde van de vorige eeuw. Dat eerste decennium was er nog een van blaasvoetbal, sjoelen, klaverjassen en andere typische gebruiken uit die periode. Tijdens personeelsfeestjes waren wijnglazen slechts bestemd om Caballero- en Camelsigaretten in aan te bieden; de drank was vanzelfsprekend alcoholvrij. Al moderniserend, losbrekend van macht en gezag, ontwikkelt zich een vrijheidsdrang waaraan tenslotte ook het IJkwezen moet geloven.
Een dijk van een roman, hoe flauw de beeldspraak ook…

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, januari 2016

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

maartje wortelMaartje Wortel – Er moet iets gebeuren € 19,95

Een nieuwe verhalenbundel van Maartje Wortel is reden direct naar de boekhandel te rennen en een exemplaar te kopen. Als geen ander weet zij met haar ingetogen stijl kleine persoonlijke drama’s te beschrijven die voor de hoofdpersoon allesbepalend zijn. Een jonge vrouw die haar hart verliest bij de therapeut. Een hond die doodgaat, maar als je jouw trouwe vriend de laatste eer wilt bewijzen, komt de hermandad roet in het eten gooien. Het meest aangrijpende verhaal vond ik ‘Het is gebeurd’, waarin een vader zich richt tot zijn overleden zoon (zelfmoord?) en die eindelijk de dingen zegt die hij bij leven nooit heeft kunnen uitspreken.
Maartje Wortel schrijft met compassie over de sores van gewone mensen, over onuitsprekelijke gevolgen van verkeerde keuzes. Dat doet zij op een wijze waarbij het nooit meelijwekkend wordt. Dit onderscheidt haar verhalen – vaak met een open einde – van die van veel andere verhalenschrijvers.

Wilt u deze titel bestellen? Klik dan hier!

© Eus Wijnhoven, januari 2016