Skip to content
Geplaatst op 2 mei 2023

Marieke Lucas Rijneveld schreef dit gedicht voor de dodenherdenking

Waar ik aan denk

Het is niet moeilijk om stil te zijn,
toch wist ik al vroeg: rouw past nooit
in twee minuten. Het is eerder de
opwarmingstijd van een magnetrongerecht,
een eenpersoons-stamppot die een beetje
naar plastic en een beetje naar verdriet smaakt.
Ik weet heel goed dat in die geluidloosheid nooit
ieder mens herdacht, elk bombardement,
of alle schrik zit van wie-mij-ontdekt, het lek
en de hongervraag. Ook vermoed ik dat
hoop te groot is, want ik hoop wat af.
Soms word ik zelfs een duif, zo eentje die
harmonie brengt. Anderen zeggen dat ik
het niet kan begrijpen, dat je om echt stil
te kunnen zijn de oorlog meegemaakt
moet hebben. Dus ik houd mijn mond
en probeer aan vrede te denken.
Vrede past precies in twee minuten.

Geplaatst op 21 april 2023

Frits Abrahams in NRC van 21 april

Verdwijnende schrijver

 

Een opmerkelijke noodkreet van een bekende schrijver – zo zou je het korte essay kunnen noemen dat Ted van Lieshout voor het aprilnummer van het literaire tijdschrift Tirade schreef. Het nummer is gewijd aan bedreigde en verboden literatuur.

„Langzaam verdwijn ik uit de tijd”, schrijft Van Lieshout in de openingsalinea. „Daarvoor hoef ik niet dood te zijn. Ik zie het gebeuren en het is zinloos om ertegen te vechten. Me erbij neerleggen, accepteren dat het zo is, kost tijd. Of ik die heb, weet ik niet.”

Van Lieshout (67) is een gelauwerd kinderboekenschrijver die in zijn boeken onderwerpen als homoseksualiteit en pedofilie niet schuwde, ook al kwam het hem af en toe op kritiek te staan. Met lede ogen ziet hij hoe de laatste jaren de rol van de kinderboekenschrijver is veranderd. „Van hem (lees ook: haar) wordt nu verwacht dat hij diverser en inclusiever schrijft. Dus meer over kinderen van kleur en met een biculturele achtergrond en ook meer over seksuele geaardheid en gender. Dat klinkt goed; er zit echter een ‘maar’ aan.”

Hij legt uit dat de boeken nu moeten voldoen aan de normen en waarden van de ouders en verzorgers van die kinderen. Ook mag je als auteur niet meer in de huid van een persoon uit een andere cultuur kruipen, want dat heet ‘culturele toe-eigening’. Van Lieshout: „Ik merk dat mijn ideaal, het autonoom kunstenaar voor kinderen zijn, onder vuur ligt en ik ervaar dat als verlammend. Mijn ouder wordende geest en lichaam kunnen dat niet aan.” Hij onthult dat hij inmiddels al twee boeken in hun geheel heeft afgeblazen en twee andere heeft „onderworpen aan zelfcensuur”.

Van Lieshout klaagt, maar verzet zich niet. „Ik heb me erbij neer te leggen”, sluit hij af. „Want het is niet míjn toekomst waarvoor ze deze veranderingen willen, maar de hunne, dus ik moet niet in de weg gaan staan. Ik moet een pas opzij zetten en verder hoef ik alleen maar te zorgen dat ik niet wegkwijn.”

Ik heb begrip voor zijn gelaten houding, tegelijkertijd vind ik het erg jammer. In de eerste plaats doet hij zichzelf als schrijver ernstig tekort. Boeken onvoltooid laten of onderwerpen aan zelfcensuur – is dat voor een schrijver al niet een vorm van ‘wegkwijnen’? Kan hij zijn grote reputatie niet beter benutten door een wat strijdbaarder houding aan te nemen? Hij zou er bovendien ook zijn jongere collega’s een grote dienst mee bewijzen. Schuwt hij liever het publieke debat, dan zou hij op z’n minst de boeken kunnen blijven schrijven die hem voor de geest staan.

Eerder dit jaar trok Pim Lammers zich al terug als schrijver van het Kinderboekenweekgedicht na doodsbedreigingen vanwege zijn verhaal ‘Trainer’ over een pedofiele relatie.

Op die manier krijgen homohatende voetbalhooligans en politieke ophitsers als Wybren van Haga, die Lammers in het nauw bracht, wel erg royaal hun zin. Waartoe dat kan leiden staat in de rest van het voornoemde nummer van Tirade te lezen: censuur, boekvernietiging, vervolging. De Russische dissidente dichter Dimitri Bykov schrijft in een gedicht over Poetins gedachtegoed: ‘Hoe anders lezen onze kranten:/ zo onwaarachtig, zo gedwee/ dat ze van louter schaamte branden – dat maakt Europa nimmer mee.’ Bykov werd in 2018 bijna met succes vergiftigd door officieren van de Russische Veiligheidsdienst.

Geplaatst op 4 april 2023

Prachtverhaal over Wim de Bie van Clara Legêne

Herinneringen aan Wim De Bie

Dit verhaal is zo wonderbaarlijk, dat ik denk dat niemand het zou geloven als ik het niet kon bewijzen.

Mijn broer en zussen hebben het handschrift hierboven al herkend. Het is van mijn moeder. Het was december 1992, mijn ouders vierden bij ons sinterklaas en ik was aan de beurt voor een pakje. Met een instructie erbij: ‘eerst lezen, dan kado uitpakken, dan envelop openen’. Dus dat gaan we hier ook doen.

Eerst het gedicht.
Het koetje uit het versje stond voor de (voormalige) slagerij Slok aan de Wijnhaven/Boterbrug in Delft. Sinds 1987 was het een boekwinkel, De Omslag bestaat nog steeds. (Dit heb ik allemaal net op internet opgezocht.) Ik voelde aan het pakje dat ik een boek ging krijgen, maar voor het overige kon ik er nog geen chocola van maken. Daarom heette moeders gedicht natuurlijk ook ‘Cryptogram’. Ik pakte het kado uit. ‘De liefste van de buis’, met Wim de Bie op de cover, geschilderd door Ernestine Oosting.

Daarna opende ik de envelop. Er zat een krantenknipsel in. Klik op afbeelding voor leesbaar.

Op de foto op het krantenknipsel staat mijn moeder die een boek overhandigd krijgt door de schrijver ervan, De Bie. We moesten hard lachen om het onderschrift: ‘Een Delftse dame was duidelijk verguld’. “Alsof ik een kerstengel ben”, zei mijn moeder. De Bie heeft de pen nog in de hand, want hij heeft net iets in het boek geschreven. Voor mij.

De auteur De Bie speelt in het boek een geraffineerd spel met de werkelijkheid van De Bie als acteur op tv. Om de rest van mijn verhaal te snappen, eerst even de achterflap lezen, vanaf ‘Op een dag ontvangt De Bie een brief van een kijkster’:

Ik las het boek in de kerstvakantie en kreeg zin het verhaal nog een slag te draaien en De Bie een brief te schrijven waarin ik net doe alsof ik zelf die kijkster van de achterflap ben. Die ontzettend boos is dat Wim zonder overleg met mij dat boek over ons heeft geschreven. Want het was de bedoeling dat onze ‘curieuze relatie’ onder de pet werd gehouden en nu ligt alles op straat en in de boekwinkel. Dat was niet afgesproken! En dan mijn moeder of all people misbruiken door haar met zo’n valse glimlach het boek te overhandigen en daar ook nog een fotograaf bij te halen. Laat mijn moeder erbuiten, ja! Ik herinner me dat mijn alter ego aan het einde van de best wel hartstochtelijke brief, waarin ik beschreef wat De Bie voor haar betekende, met een briesend gotverdegotver een punt zette achter de relatie. Ik zocht het postadres van de VPRO op en deed de handgeschreven brief met een kopie van het krantenknipseltje op goed geluk op de bus.
Tot mijn verbazing kreeg ik een paar weken later een envelop. Met een brief. Van Wim. Aan Carla.
Lieve Carla,

Dank je voor de mooiste, intrigerendste,
ontroerendste reactie die ik ooit – echt waar –
op mijn boek (dit boek) heb ontvangen.
De Delftse fotograaf stuurde een afdruk,
die ik je hierbij graag schenk.
Jouw ‘postzending’ heeft mijn zin
om aan het volgende boek te beginnen zeer
versterkt.

Met de originele foto erbij, die volgens een sticker achterop gemaakt is door fotograaf René Verleg uit Schipluiden. Die nog steeds actief is, zie ik op internet.

Dit zou al een mooi verhaal zijn, maar het wordt nog mooier.

Tien jaar na de brief werd ik op een onbewaakt ogenblik de onbezoldigde ‘correctrice’ van Bieslog, het gloednieuwe multimediakanaal van De Bie. We hadden vanaf maart 2002 nagenoeg dagelijks een genoeglijk e-mailcontact, ik achter mijn computer op mijn Brabantse zolder en De Bie in zijn ‘redactielokaal’ in zijn Bussumse tuin. Het duurde tot 2005, de uitreiking van de Zilveren Pritchett Prijs (de Nipkowschijf voor multimediale activiteiten) , voordat we elkaar voor het eerst ontmoetten. Wim vond dat ik die prijs ook een heel klein beetje had verdiend en nodigde me uit erbij te zijn. Want hij was ook wel nieuwsgierig naar me, mailde hij.

Ik mailde pesterig terug dat hij niet nieuwsgierig hoefde te zijn, omdat hij me allang kende, omdat we vroeger iets hadden gehad, en deed er een kopie van zijn eigen Lieve Carla-brief, zijn opdracht in het boek en het krantenknipseltje van mijn moeder uit 1992 bij.

 

Waarop hij, nieuwsgierig geworden, een duik in zijn archief nam. En waratje, hij had mijn brief bewaard. Bij het manuscript van ‘De liefste van de buis’. Met een kopie van zijn eigen Lieve Carla-brief aan mij. Dat is best bijzonder, schreef hij. Normaal bewaar ik lezersbrieven niet. Maar deze dus wel. En nog sorry sorry sorry voor dat Carla.

 

Nu wilt u natuurlijk die brief van mij uit 1992 zien. Maar dit laatste bewijsstuk moet ik u schuldig blijven. In 2013 werd er bij ons ingebroken en de dief nam alles mee in mijn huis wat met computers en elektronica te maken had. Waaronder twee externe harde schijven met onder meer de volledige Bieslog-correspondentie. Waarop ook mijn brief aan Wim uit 1992, waarvan ik van hem in 2005 een scan had gekregen.

 

Jammer, ik had hem zelf ook graag nog eens willen lezen.

http://sharp5.nl/sites/claarsnotes/

 

Geplaatst op 31 maart 2023


Geplaatst op 28 maart 2023

Wim de Bie 1939-2023

Wim de Bie was vaak onze gast en de aanstichter van De Omslag-etentjes.
Zie het Culiterair kwartet.

In 1988 trad hij met Jan Mulder op in het Waagtheater.
Het Waagtheater was op dat moment onderwerp van discussie in de gemeenteraad.

Moet er een groter theater komen waarin meer dan tweehonderd mensen passen? De Bie heeft in de Delftsche Courant gelezen dat de PvdA die avond spreekt over de toekomst van ‘cultureel Delft’ en hij gebruikt zijn spreektijd voor een ter plekke geïmproviseerde act.
Via een rinkelde telefoon onderhoudt hij een zogenaamde hotline met PvdA-raadslid Bep Boogaard, die hij ongenadig de les leest omdat ze twijfelt aan het nut van een goed geoutilleerd nieuw theater.
‘En mevrouw Boogaard, bent u er al uit? Krijgt Delft een nieuw theater? Wat zegt u? Of het Concertgebouworkest hier kan optreden?’
Hij legt de hoorn neer en begint met grote stappen uit te meten waar de blazers en het slagwerk kunnen zitten.Voor de strijkers is geen ruimte.
Hij neemt de hoorn weer op:‘Het antwoord is dus nee.’
Niet veel later gaat de telefoon weer, en zo test De Bie keer op keer of het Nationaal Ballet, de Opera of hetWestlands mannenkoor in hetWaagtheater passen.
Die kunnen er allemaal niet in,alleen voor het Russisch Kozakkenkoor is ruimte genoeg, maar dat kan in Delft niet op veel aanhang rekenen. De zaal kan de act wel appreciëren, in tegenstelling tot de PvdA, die er de humor niet van inziet.
(bron: Delftsche Courant, 19 maart 1988)

Geplaatst op 28 maart 2023

Anna Enquist gast in het kader van De nieuwe Vermeer

Ter gelegenheid van het Vermeerjaar hebben Boekhandel De Omslag en het Vermeercentrum het boekje van Anna Enquist Daer een seigneur zijn handen wast herdrukt.
Het is het verhaal van een verloren gegane Vermeer en speelt zich voor een groot deel in Delft af.
Anna Enquist vertelt hierover op donderdag 20 april in het Vermeercentrum.

 

Kaarten zijn verkrijgbaar bij De Omslag voor een Verminderprijs van
€ 12,95.
Bij deze prijs is het boekje   én een consumptie inbegrepen.
Datum:      donderdag 20 april
Aanvang:   20.00 uur
Zaal open: 19.30 uur
Prijs:          €12,95 (inclusief boekje en consumptie)

Wilt u plaatsen bestellen? Klik dan  hier!

Wacht u niet te lang met reserveren? Het aantal plaatsen is beperkt.

Geplaatst op 23 maart 2023

De nieuwe Vermeer in Delft


 

 

Dit jaar is het jaar van Vermeer! Omroep Max maakte de serie ‘De Nieuwe Vermeer’, waarin zes kunstenaars de verloren gegane werken van Vermeer op het doek zetten zoals Vermeer dat zou kunnen hebben gedaan. Daarnaast konden ook andere kunstenaars hun Vermeer-werken inzenden, waarvan er nu een aantal getoond worden in etalages en ramen in de Delftse binnenstad.
In onze winkel zijn drie van deze kunstwerken te zien!
1. Hans Kersbergen (niet van ‘De Nieuwe Vermeer, werk speciaal gemaakt voor onze etalage)
2. Gonneke Prak en Agnes van Es, Het Concert, lego
3. Onze eigen creatie, poster met lichtjes
4. Mandy de Veld, Een Heer van Stand Die zijn Handen Wast, kleurpotloden en lijm
5. Wiesia Weijs, Het Zelfportret, pastelverf op suède papier

#denieuwevermeer #vermeer #delft #delftstad #vermeerdelft

In de winkel is een gratis plattegrond te krijgen.
 
Anna Enquist is 20 april gast in het Vermeercentrum, zie onze agenda
 

 

 

Geplaatst op 4 maart 2023

Jolande Withuis, Lize Spit en Raoul de Jong

 

 

 

 

 

 

Boekenweek van 11 tot en met 19 maart 2023.

Lize Spit schreef een juweel van een geschenk De eerlijke vinder,
              haast zonde om weg te geven!

 


             
            

  

 

 

 

 

Raoul de Jong schreef het essay Boto Banja,
              voor 5 euro te koop, weinig voor dit geestige en briljante essay.

 


              
Jolande Withuis is onze boekenweekgast op 11 maart.

              Zij wordt geïnterviewd door Ivan Borghstijn over haar nieuwe boek
                                       Vrouw en vrijheid.

 

 

 

       

 

In Vrouw en vrijheid maakt topbiografe Jolande Withuis een rondgang langs onderwerpen als de biografie,  borstkanker, geheim agenten, vrouwenvoetbal en werklust, en langs eigenzinnige vrouwen als Simone de Beauvoir, Jeanne Bieruma Oosting, Carry van Bruggen, Ana Pauker en Sylvia Plath. Tegelijk analytisch én persoonlijk, scherp én geestig neemt Withuis nadrukkelijk stelling tegen het identiteits- en diversiteitsdenken. Pas als vrouwen zichzelf ontslaan van het streven ‘vrouwelijk’ te zijn, komt hun vrijheid nabij.

Datum                         Zondag 12 maart
Aanvang                     15.00 uur
Zaal open                   14.30 uur
Plaats                         Synagoge, Koornmarkt 11
Prijs                            € 15.50 (Inclusief hapje en drankje)

Kaarten kunt u telefonisch bestellen: 015-2121510, per e-mail: info@deomslagdelft.nl
of kom langs in onze gezellige winkel aan de Wijnhaven.

Wij hopen u te mogen verwelkomen.
Wacht u niet te lang met reserveren? Het aantal plaatsten is beperkt.

Lieve boekengroet,.

Trude Gerritsma

 

 

Geplaatst op 28 februari 2023

Jolande Withuis gast in de boekenweek.

Boekenweek van 11 tot en met 19 maart 2023.

 

Waarde omgeslagen boekenlezer,

 Jolande Withuis is onze gast op zondag 12 maart.

Zij wordt geïnterviewd door Ivan Borghstijn naar aanleiding van haar recente boek 
Vrouw en vrijheid

         

 

Over vrouw en vrijheid:

Een fel betoog voor een kritischer feminisme en tegen identiteitsdenken.
‘Feminisme betekent voor mij niet dat vrouwen beter of anders zijn dan mannen, of per definitie slachtoffer, of behept met moederlijkheid, zorgzaamheid en vredelievendheid. 
Het betekent niet: wat vrouwen doen, is welgedaan. Het betekent dat ik de leefdomeinen en kwaliteiten die aan de seksen worden toebedeeld, consequent opvat als historische.
Vrouwen en mannen verschillen onderling meer van elkaar dan groepsgewijs.’

In Vrouw en vrijheid maakt topbiografe Jolande Withuis een rondgang langs onderwerpen als de biografie,  borstkanker, geheim agenten, vrouwenvoetbal en werklust, en langs eigenzinnige vrouwen als Simone de Beauvoir, Jeanne Bieruma Oosting, Carry van Bruggen, Ana Pauker en Sylvia Plath. Tegelijk analytisch én persoonlijk, scherp én geestig neemt Withuis nadrukkelijk stelling tegen het identiteits- en diversiteitsdenken. Pas als vrouwen zichzelf ontslaan van het streven ‘vrouwelijk’ te zijn, komt hun vrijheid nabij.

Over Jolande Withuis:
Na haar proefschrift in 1990 Opoffering en heroïek. De mentale wereld van een communistische vrouwenorganisatie in naoorlogs Nederland, 1946-1976, ontwikkelde Withuis de werkwijze die haar handelsmerk zou worden: een literaire stijl, een combinatie van sociologische, psychologische en historische gezichtspunten, oog voor enerzijds mentale drijfveren, anderzijds politiek-historische context, gebruik van zowel mondelinge bronnen als archiefmateriaal. 

Withuis heeft een biografie van koningin/prinses Juliana geschreven, waarvan in maart 2014 als voorpublicatie Juliana’s vergeten oorlog verscheen, waarin ze laat zien dat Juliana in de oorlog beslist niet enkel haar kinderen opvoedde, maar ook talrijke lezingen gaf ten behoeve van de geallieerde zaak.
In oktober 2016 verscheen de eigenlijke biografie onder de titel Juliana. Vorstin in een mannenwereld.
In 2008 verscheen de biografie over verzetsstrijder Pim Boellaard: Weest manlijk, zijt sterk.
In 2018 kwam het boek Raadselvader uit. Daarin beschrijft Withuis het leven van haar vader, schaker/organisator en communist Berry Withuis en hoe de opvoeding het leven van de kinderen beïnvloedde.
In 2021 verscheen Withuis’ biografie van de Nederlandse kunstenaar Jeanne Bieruma Oosting: Geen tijd verliezen.

Datum                        zondag 12 maart
Aanvang                     15.00 uur
Zaal open                   14.30 uur
Plaats                         Synagoge, Koornmarkt 11
Prijs                          € 15.50 (Inclusief drankje)

Wij hopen u te mogen verwelkomen.
Wacht u niet te lang met reserveren? Het aantal plaatsten is beperkt.

Met lieve boekengroet,

Trude Gerritsma

 

Geplaatst op 28 februari 2023

Het Delfts dictee

 

 

                       &

 

           
                                 
presenteren:
                                  Het Delft Dictee

 

Wat?
Het Delfts dictee, geschreven door Jan van der Mast (Delfts auteur).
Trude Gerritsma van Boekhandel De Omslag zal het voordragen.

Waar?
DOK Centrum, Vesteplein 100, Delft. Parkeren kan in de Zuidpoortgarage.

Wanneer?
Donderdag 16 Maart 2023, inloop en inschrijving vanaf 19.00u.
Start dictee om 19.30u.

Wie?
Jij!
Kom ook meedoen aan Het Delfts Dictee en test je kennis van de Nederlandse taal.
ls de Nederlandse taal niet je moedertaal is, ben je natuurlijk extra dapper als je meedoet.
Aanmelden kan via DelftsDictee@gmail.com.

Waarom?
Met de opbrengst steunen we het project om financiële bewustwording te vergroten
bij tienermoeders in het opvanghuis van de stichting Siriz in Delft.

Wat kost het?
We vragen een bijdrage van €7,50 inclusief een hapje en een drankje.
Het bedrag zal naar het goede doel gaan.
Meer geven mag natuurlijk altijd!
Betalen kan ter plekke, cash of per QR-code.